Konteyner Mimarlığı
Baran Gülsün, Mimar
Ticari ömrünü tamamlayan nakliye konteynerleri, özellikle son on yılda örneklerini sıkça gördüğümüz üzere, geri dönüştürülerek yapısal birim olarak kullanılıyor ve standart boyutlarına rağmen, farklı bir araya gelme yöntemleriyle birçok mekansal konfigürasyona imkan tanıyor. Konteyner mimarlığı özellikle de doğal ve beşeri afetler sonrasında barınma sorununa hızlı ve nitelikli çözüm getirilmesi anlamında da önem taşıyor.
Farklı coğrafyalarda nakliye konteynerleri ile üretilmiş ilham verici yapıları derledik.
Carroll Evi
Mimari Tasarım
LOT-EK
Tamamlanma Tarihi
2016
Proje Yeri
New York, ABD
Fotoğraflar
Danny Bright
Carroll Evi, Brooklyn’in bir köşe arşasında yer alıyor ve kent dokusu içinde dikkat çekici, monolitik bir kütle oluşturuyor. Konteynerların diyagonal bir şekilde kesilerek istiflenmesiyle konut sakinlerine farklı kotlarda açık alanlar sunulurken zemin katta bulunan mekanlarda mahremiyet sağlanmış. Üst katlarda yer verilen büyük sürgülü cam cepheler, iç-dış mekan arasında süreklilik sağlıyor.
Üretiminde 21 nakliye konteynerı kullanılan Carroll Evi’nin zemin katında kiler ve garaj; birinci katında mutfak, yemek alanı ve salon bulunuyor. Garaj rampasının hemen üstünde tribün düzeninde bir projeksiyon odası yer alıyor. Çocuk odaları ve açık oyun alanı ikinci katta, ebeveyn odası ve banyosu ise en üst katta konumlandırılmış.
Diyagonal kesim sırasında elde edilen tüm hacimlerin kullanıldığı konteyner konutun inşa süreci dört gün sürmüş.
Caterpillar Evi
Mimari Tasarım
Sebastián Irarrázaval Arquitectos
Tamamlanma Tarihi
2012
Proje Yeri
Santiago, Şili
Fotoğraflar
Sergio Pirrone
Bir sanat koleksiyoncusu ve ailesi için tasarlanmış Caterpillar Evi, Santiago’nun çeperinde yeni bir yerleşim bölgesinde bulunuyor. Bu prefabrik ev için hem inşaat süresini hem maliyeti azaltmak amacıyla toplam beş adet 40”, altı adet 20″ standart; bir adet 40″ üstü açık standart konteyner kullanılmış.
Sebastián Irarrázaval Arquitectos, And Dağları’nın hem görsel hem tektonik varlığının baskın olduğu bu bölgede projeyi bağlama entegre etmeyi ve kesintisiz hava sirkülasyonu sağlayarak mekanik soğutmadan kaçınmayı amaçlamış.
Tasarımın ilk aşamasında kütlelerin yamaçta asılı durma etkisi üzerinde çalışılmış. Yerleşimin ardından hacimler ve işlevleri belirlenmiş. Doğal havalandırmayı güçlendirmek için kütleler belirli aralıklarla ve paralel olarak konumlandırılmış. Böylelikle, doğal ışıktan faydalanma süresi de artırılmış.
Caterpillar Evi, düşük maliyetli ve bakımı kolay malzemelerden üretilmiş. Pencereler ve diğer boşluklar çevreyle iletişimi kuvvetlendirmek ve bir standardizasyon sağlamak adına tekrarlı biçimde kullanılmış.
Konteyner Park
Mimari Tasarım
ATÖLYE
Tamamlanma Tarihi
2015
Proje Yeri
Bornova, İzmir
Fotoğraflar
Yerçekim Fotoğrafçılık
Atölye Labs, tipolojik olarak geçmişte devlet binalarına yakın öğeler barındıran Teknopark binası algısını dönüştürme hedefiyle yola çıkarak, masterplan ölçeğinde farklı insan odaklı düzenlemelerin ardından, İDEEGE Teknopark’ın “mıknatısı” olması için, özgün bir konteyner park projesi geliştirilmiş.
35 adet ikinci el konteynerın dönüştürülmesiyle üretilen 1000 m²’lik konteyner binası; biyoteknoloij, enerji, malzeme ve yazılım ile ilgili konularda AR-GE çalışmaları yürüten yerel ve global firmalara ev sahipliği yaparken stratejik olarak programa yerleştirilen “katalizörler” ile tüm kullanıcılar arasında etkileşimin ve olası iş birliklerinin önü açılmış.
Kapalı sirkülasyon alanı sıfırlanarak etkin metrekare kullanımını sağlanmış. Ortak avlu tasarımıyla kesişim noktaları artırılmış ve geçirgen sınırlar ile şeffaflık ön planda tutulmuş.
Var olan ağaç dokusuna yaklaşarak gölgesinden faydalanan konteyner modülleri, hakim rüzgar yönü ve güneş açılarının yanı sıra, yıkılmış fakülte binasının temel izlerini takip ederek şekillenmiş.
Birçok malzemenin geri dönüştürülmesinin ve yeniden kullanıma kazandırılmasının (upcycling) yanında etkin ekolojik stratejiler de benimsenmiş.
2’li, 3’lü ve 4’lü konteynerlerden oluşan modüller; farklı modifikasyonlara imkan tanıyor ve misyonunu tamamladıktan sonra teknopark alanına yayılarak benzer bir misyon ile yeniden kurgulanabiliyor.
Decameron
Mimari Tasarım
Studio mk27 – Marcio Kogan + Mariana Simas
Tamamlanma Tarihi
2011
Proje Yeri
São Paulo, Brezilya
Fotoğraflar
Pedro Vannucchi
Decameron mobilya mağazası için tasarlanan dükkan, São Paulo’da, mobilya mağazalarından oluşan bir sokakta yer alıyor. Tasarım ekibi, firmanın hızlı ve ekonomik inşaat talebi üzerine, deniz taşımacılığı konteynerleri ve özel bir yapıdan oluşan karma bir çözüm tercih etmiş. Konteynerler, standart boyutlarının getirdiği mekansal sınırlamaya rağmen istiflenerek ve yan yana getirilerek ürünlerin sergilendiği iki katlı konteyner tünelleri yaratılmış. Mobilyaları birbiriyle ilişkili halde teşhir etmek için gerekli olan geniş bir boşluğa yer verilmiş ve bu boşluk, ön ve arkada alveolar polikarbonat levhalar ve çift yükseklikte metal kanatlarla kapatılmış. Arsanın arka bölümünde ağaçlar ve çakıllarla dolu bir avlu bulunuyor. Her iki kapı da açıldığında, tüm mağaza kentsel bağlamla bütünleşiyor. Avlunun diğer ucunda cam cepheli bir ofis kütlesi yer alıyor. Böylelikle avlu, mobilya üretim ve satış sürecini temsil eden kütleler arasında bir tampon mekan görevi görüyor.
Starbucks Hualienbay
Mimari Tasarım
Kengo Kuma & Associates
Tamamlanma Tarihi
2018
Proje Yeri
Hualien, Tayvan
Fotoğraflar
Kengo Kuma & Associates
Kengo Kuma tasarımı Starbucks Hualienbay şubesi, istiflenmiş 29 beyaz nakliye konteynerinden oluşuyor. Kapalı ve geçirimsiz konteynerler çeşitli pencereler ile toplamda 320 metrekarelik samimi ve konforlu mekanlara dönüştürülmüş.
Tasarım ekibi, geleneksel mimari öğelerden ve bir kahve ağacının formundan esinlenmiş.
Starbucks’ın sürdürülebilir binalar konusundaki çalışmaları kapsamında üretilen bu şubede, nakliye konteynerlerinin kullanımıyla, endüstriyel atıkların azaltılmasının ve yeniden kullanılmasının önemi vurgulanmış. Ayrıca, çevresel ve mekansal sınırlamalar nedeniyle geleneksel bina inşaatına uygun olmayan alanlarda yer alabilecek yapılar için önemli bir örnek oluşturulmuş.
Tony’s Farm
Mimari Tasarım
playze
Tamamlanma Tarihi
2011
Proje Yeri
Şanghay, Çin
Fotoğraflar
Bartosz Kolonko
Tony’s Farm, meyve sebze üretiminin ötesinde, tüketiciyi sürece entegre ederek doğal yaşam tarzını teşvik etme vizyonuna sahip bir organik gıda çiftliği. playze, bu amaç doğrultusunda; resepsiyonu, lobi ve ziyaretçi alanını depo ve yeni ofisler ile ilişkilendiren bir kompleks tasarlamış. Sürdürülebilirliğin ön planda tutulduğu tasarım, sürekli bir mekansal dizi yaratacak şekilde kurgulanmış. Tesis, ziyaretçilerinden onu keşfetmesini talep ediyor.
Teraslar, geçici kullanıma hizmet eden mekanlar olarak değil, çalışma ve eğlence alanlarının uzantısı olarak işlev görüyor. Bina ve çevresi arasında kurulan doğrudan mekansal ilişki, gıda üretiminin endüstriyel süreci ile çevredeki tarım arazileri arasında sanal bir diyalog yaratmayı amaçlıyor. Kütle kompozisyonu, çeşitli türde görsel ilişkiler yaratarak bu diyaloğu destekliyor.
Standart boyutlarına rağmen 6 yöne açılıp kapanabilen konteynerler ile mekansal deneyim çeşitlendirilmiş.
Café Infinity
Mimari Tasarım
RJDL (Rahul Jain Design Lab)
Tamamlanma Tarihi
2019
Proje Yeri
Greater Noida, Hindistan
Fotoğraflar
Rahul Jain
Bir üniversite yerleşkesi içerisinde konumlanan Cafe Infinity; öğrenciler, öğretim üyeleri ve ziyaretçiler için eğlenceli mekanlar yaratmak arzusuyla tasarlanmış. Alışılmış mimari formların ötesine geçmeyi ve sürdürülebilir bir yapı tasarlamayı hedefleyen Rahul Jain Design Lab, geri dönüştürülmüş nakliye konteynerlerini tasarımda kullanmış. Tasarım ekibi, konteynerlerin yarattığı endüstriyel dili öne çıkarmak için iç mekanda nötr bir duruş sergilemiş.
Tasarım; iki kafe, teraslara erişim sağlayan iki dinamik merdiven ve oturma alanlarını tanımlayan iki avludan oluşuyor. Organik peyzaj düzeniyle konteynerlerin katı geometrisini kırmak hedeflenmiş. İç avlular etrafında yoğunlaşmış oturma alanları ve merdivenlerin yer aldığı birimdeki büyük pencereler peyzaj ile kurulan iletişimi güçlendiriyor.
Pasif soğutma ve izolasyon sistemlerinin yanı sıra tasarımda alınmış stratejik kararlar ile zorlu hava koşullarına uygun mekanlar elde edilmiş. Güney cephesinde yer alan güneş kırıcı elemanlar konteyner kapılarından üretilmiş.
Planda net bir şekilde okunan “sonsuzluk” göndermesi, bir nakliye konteynerinin yapısal kullanımının sonsuz olasılıklarına vurgu yapıyor.
29 Mayıs Üniversitesi Elmalıkent Erkek Öğrenci Yurdu
Mimari Tasarım
Az-Uz Mimarlık ve Tasarım İşliği
Tamamlanma Tarihi
2019
Proje Yeri
Ümraniye, İstanbul
Fotoğraflar
Emre Can Yılmaz
Proje, 29 Mayıs Üniversitesi’nin Ümraniye’deki yeni yerleşkesinin gelişim alanı için tasarlanmış. Erkek öğrencilerin konaklama ihtiyacını hızlıca giderebilmek için üniversite idaresi konteynerler ile konaklama birimleri üretme fikrini benimsemiş. Böyle bir yaklaşım, konteynerler taşınabileceğinden üniversiteye gelişim alanını ileride farklı işlevler için kullanma özgürlüğü de sağlamış.
Tekil kütleler ile bir yapılaşma tasarlamanın potansiyelleri gözden geçirilmiş ve konteynerler doğrudan dışarı açılacak şekilde kurgulanarak çoğul kütleli yatay bir yerleşim ortaya çıkmış. Oluşturulan birimlerin ortasında bir avlu-sokak oluşturulmuş. Konvansiyonel yurtların aksine öğrenci binaya girip odasına değil araçlardan arınmış ve yeşillikler içerisindeki sokağından evine giriyor. Mevcut kurguda 3’ü zeminde 4’ü iki kat halinde yukarıda yer alan 7 konteynerlerlik bloklar tasarlanmış ve yurttan ziyade bir öğrenci köyü/mahallesi tasarlanmış. Bu blokların statik kurgusu maliyetleri en aza indirgeyecek şekilde, konteynerlere herhangi bir strüktürel takviye yapmaksızın gerçekleştirilmiş. 7 birimli blokların arasında farklılığı sağlayan iki olgu renk ve zemin katlardaki farklı kullanım senaryoları. Bazı blokların arası zemin katlarda doldurulmuş ve buralara etüt salonu, yemekhane gibi geniş hacimli işlevler konumlandırılmış.
Ticari ömürlerini doldurmuş konteynerler bakımdan geçirilerek geri dönüşümleri sağlanmış.
