Ganalı-İskoç mimar, yazar, akademisyen ve küratör Lesley Lokko, Kraliyet İngiliz Mimarlar Enstitüsü (RIBA) tarafından 2024 Kraliyet Altın Madalyası’nın sahibi olarak ilan edildi ve böylece bu ödülü alan ilk Afrikalı kadın oldu. Lokko yalnızca mimarlık mesleğini icra etmiyor, ayrıca bir eğitimci, yazar ve küratör olarak mesleğe erişimi genişletmek ve çok uzun süredir göz ardı edilen sesleri öne çıkarmak için mücadele ediyor. Venedik Mimarlık Bienali 2023’ün küratörü olarak, odağını Afrika ve diasporasına kaydırdı ve karmaşık sömürgesizleştirme ve dekarbonizasyon temalarını araştırdı. Lesley Lokko’ya mesleğe yaptığı tüm katkılardan dolayı madalyası Mayıs 2024’te RIBA’nın ilk siyahi başkanı Muyiwa Oki tarafından resmen takdim edilecek.

Dundee’de doğan Lokko’nun kökleri Gana ve İskoç Yahudi mirasının bir karışımı. Akra’da büyüyen Lokko, beş yılını sosyoloji, hukuk ve nihayetinde mimarlığa adamak üzere ABD’ye taşınmadan önce Oxford’da İbranice ve Arapça eğitimine devam etti. Gana’ya 2000 yılında geri dönmeden önce 1992 yılında Bartlett School of Architecture’dan mezun oldu. Lokko, mimari arayışlarının ötesinde, bir yandan edebiyatla ilgilenirken, bir yandan da çok disiplinli yolculuğunun ve hem yaratıcılığa hem de akademiye olan bağlılığının bir kanıtı olan kerpiç evini inşa ederek pratik temelli bir doktora yaptı.

Lokko’nun kariyeri, mimarlık eğitimine, diyaloğa ve söyleme yaptığı paha biçilmez katkılarla geniş çapta tanındı ve bu alanda kapsayıcılık ve eşitliği modelleme çabasında Küresel Güney perspektifini getirdi. Akademik kariyeri, 2014 yılında Johannesburg Üniversitesi’nde doçent olması ve ertesi yıl Afrika’daki ilk lisansüstü mimarlık okulunu kurmasıyla devam etti. Ayrıca 2021 yılında Gana’nın Akra kentinde bir “pan-Afrika düşünce kuruluşu” olmak üzere Architectural Futures Institute’u (AFI) kurdu. Başlangıçta akredite bir mimarlık okulu olarak tasarlanan Lokko, yeni bir eğitim modeline duyulan ihtiyacı fark ederek yön değiştirdi. Bu yıl Fas’ta Mağripli kimliği ve göçüne odaklanan göçebe bir stüdyo açacak.

Fotoğraf: © Jacopo Salvi. Cortesía de La Biennale di Venezia