Kapadokya‘da Ağır Tonajlı Yol Peribacaları’nda Tahribata Yol Açıyor
UNESCO Dünya Mirası listesinde bulunan, Birinci Derece Arkeolojik ve Doğal Sit Alanı statüsündeki Kapadokya, Göreme – Ortahisar arasında bulunan yol nedeniyle ağır hasar alıyor.
Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin aktardığına göre, Peribacaları’nda ve çok sayıda manastır, şapel gibi tarihi yapılarda derin çatlaklar oluşmaya başlamış. Korunması gereken önemli doğal ve tarihi miras alanı, oteller ve eğlence parkıyla betonlaştırılıyor. Acilen müdahele edilmediği takdirde geri dönüşü olmayacak bir yıkım söz konusu olacak.
Konuyla ilgili açıklamasında Mimarlar Odası Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Tezcan Karakuş Candan, “Birinci Derece Arkeolojik ve Doğal Sit alanı Kapadokya’da yapılan yol nedeniyle UNESCO Dünya Mirası zarar görecek demiştik, şimdi yaşanan tahribat, bilimi devre dışı bırakan ‘ben bilirimci’ mantığın yarattığı afettir. Telafisi mümkün olmayan zararlar veriliyor. Yolun kullanımı acilen durdurulmalıdır” diyerek durumun aciliyetini belirtti ve yetkililere çağrıda bulundu. Candan, konuşmasına “Kapadokya’da Göreme – Ortahisar arasında devam eden yol çalışmalarının Kapadokya’yı katledeceği konusunda daha önce defalarca uyarılarda bulunmuş, bu durumu alanda yaptığımız tespitlerde gözlemlemiştik. Ne yazık ki bölgeden gelen yeni bilgiler, fotoğraflar ve videolar da haklılığımızı bir kez daha ortaya koydu Kapadokya’da kültür varlıkları yol oldu” ifadelerini ekledi.
“Kapadokya’nın yok edilmesine karşı açtığımız dava süreçleri devam ederken hukuksuz bir şekilde yapılan yol ile Kapadokya’nın değerleri yok ediliyor. Pek çok tahribatla birlikte bu hukuksuz yolun da işleneceği 1/25.000 ölçekli plan değişikliğini de yargıya taşıyoruz” diyen Candan, Kapadokya’da yol yapımı sonrası yaşanan tahribata ve son duruma ilişkin “Kapadokya’da ağır iş makineleriyle tarih ve kültür katliamı yapılan bölgede tahribat büyüyor. Ortahisar – Göreme yolunun kullanımı ve genişletilmesi nedeniyle çok sayıda Peribacası, şapel ve manastır yok olmak üzere. Temsilcilerimiz bölgede an be an süreci takip ediyor, görselliyor. Fotoğraflar ve videolarda pek çok peri bacasında derin çatlakların oluştuğu apaçık görülüyor. Ortahisar – Göreme yolunun, Göreme Müze Yolu kavşağına yakın noktasındaki manastır yerleşkesi içinde yer alan yemekhanede de yeni çatlaklar oluşmuş durumda. Ayrıca, yemekhanenin dışına yazılar yazılarak jeolojik oluşumlara ciddi zararlar verilmiş, yol inşaatı sırasında çevredeki alanlara dökülen ve üzeri toprakla örtülerek gizlenmeye çalışan hafriyat, üzerindeki toprak gidince tekrar görünür olmaya başlamış durumda. Yol çevresi hızla kirletilmiş, etrafa atılan çöpler, dolu çöp kutularınınsa boşaltılmaması UNESCO Dünya Miras listesindeki bir bölgeye yakışmadığı gibi, yetkililerin görevlerini de tam anlamıyla yapmadığını ortaya çıkartıyor. Yol güzergahındaki kaya birimi volkanik kül, tüfit türü gevşek malzeme olduğundan, eğimini azaltmak için derine kazı yapılması nedeniyle şevde göçmeler ve kaymalar yaşanıyor. Yolun kendisinde de kırılmalar olmuş, şiddetli yağmur yağdığında dökülen hafriyatlar vadilere akıyor, şev göçmesini önlemek için geriye doğru zeminde sıyrılma işlemi yapıldığından yolun genişliğinin planlanandan çok daha geniş olacağı çok açık. Dört şeritli yolun verdiği tahribatın büyüklüğü ortada. Ağır iş makinalarının yarattığı titreşim, tur otobüsleri ve ağır tonajlı tırlar geçtikçe çatlaklı yapılardaki Peribacaları’nın yıkılma süreci hızlanacaktır. Yol kullanımı acilen durdurulmalıdır.” bilgilerini verdi.