Erol Akyavaş’ı Sevgi ve Özlemle Anıyoruz
Yenilikçi kişiliği ve benzersiz sanat tutkusuyla kariyeri süresince yaşadığı dönemin nabzını tutan çok yönlü sanatçı Erol Akyavaş’ı (1932 -1999) aramızdan ayrılışının 22. yıl dönümünde sevgi ve özlemle anıyoruz.
‘’Bazılarına sonsuz “Karma”lar ihsan edilmiştir. Farklı kişilikler, yeni yüzler ve yaratılarla canlanırlar tekrar tekrar. İşte bu ender insanlardan biri Erol Akyavaş. Onu, iç dünyasının zenginliğini, acı, arzu ve düşlerini resmettiği resimleri ile tanımıştık. Gerçi resimleri de her dönem ve her ifadede farklı dünyalardan sesler, anlamlar getiriyordu, ruhunun yolculuklarından anılar sunuyordu.‘’ (Jale Erzen, Erol Akyavaş Yazıları 1)
İlona Akyavaş tarafından, Erol Akyavaş’ın hatırasını en uygun şekilde onurlandıracak bir armağan olarak, 2020 yılında TEV Vakfı çatısı altında kurulan İlona/Erol Akyavaş Burs Fonu ile birlikte, Erol Akyavaş’ı sevgi ve özlemle anıyoruz.
Erol Akyavaş
Erol Akyavaş 1932 yılında Ankara’da doğdu. 1950 ve 1953 yılları arasında önce İstanbul’da Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun yanında misafir öğrenci olarak eğitim aldı. Ardından Paris’teki Fernand Léger ve André Lhote stüdyolarında eğitim gördü, “Cercle et Carré” grubuna dahil oldu ve Floransa’da yaz kurslarına katıldı. Akyavaş 1954 yılında Amerika’ya yerleşti ve Ludwig Mies Van der Rohe’nin derslerine katıldı. Bu dersler, Akyavaş’ı derinden etkiledi ve onun için büyük bir ilham kaynağı oldu.
Architectural Record ve Architectural Forum dergisi için öncü mimarların tasarladığı binaları fotoğraflayan. Akyavaş’ın ilk solo sergisi, 1960 yılında New York’taki Angeleski galerisinde gerçekleşti. Akyavaş’ın bu galeride sergilenmiş “Glory of the King” isimli eseri, Akyavaş daha yirmili yaşlarındayken New York’daki Museum of Modern Art’ın koleksiyonuna dahil edildi. Aynı eser, MoMA’da, ilk defa 1961 yılında “Recent Acquisitions” isimli bir sergide, 1964 yılında ise “South Asian Painting” sergisinde yer aldı. 1963 yılında, bu eser aynı zamanda Washington’daki National Galery’de sergilendi.
Erol Akyavaş, 1967 yılından itibaren New York, Cleveland, Rome, Milan, Bremen, Stuttgart, Berlin, Paris gibi şehirlerde ve ayrıca Galeri Nev İstanbul ve Galeri Nev Ankara’da kişisel sergiler açtı. 1981 yılında çektiği Cologne Katedrali fotoğraflarıyla, “Cologne Cathedral Variations” isimli karışık bir medya serisi gerçekleştirdi. Bu seride Akyavaş katedralin fotoğraflarını çizgiler, desenler ve farklı şekiller kullanarak büzdü, değiştirdi ve seyircilere bambaşka bir şekilde sundu.
1990 yılında, Akyavaş’ın “Icons for Iconoclasts” sergisi St Petersburg’da Benois House’ta gerçekleşti. 1993 yılında Bosna-Hersek’de yaşanmış trajediler Akyavaş’ı derinden etkiledi ve “Requiem for Ethnic Cleansing in Bosnia” isimli iki seri litografi projesini Nash Edition’da yaratması ve basması için ilham verdi. Eserlerinden birinde, ölü bir kadın bedeninin fotoğrafını kullanarak, seyircilerini savaşların gerekliliğini ve beraberinde getirdiği yıkım ve felaketi sorgulamaya itti.
1999 yılında İstanbul’da vefat eden Erol Akyavaş’ın eserleri için Ekim 2000’de İstanbul Bilgi Üniversitesi, Dolmabahçe Sarayı’nda retrospektif bir sergi düzenlendi. Bu sergiye yaklaşık 20,000 kişi katıldı. Akyavaş’ın 1987 yılında Paris’teki Atelier Michel Cassé’de basılmış, “Miraçname” isimli litografi serisi, 2006 yılında British Museum tarafından satın alındı ve koleksiyonlarına eklendi. Bu litografi baskıları 2006 yılında, British Museum’ın “Word Into Art” sergisi kapsamında yer aldı.
2013 yılında, İstanbul Modern ikinci bir Erol Akyavaş retrospektif sergisi düzenledi ve sanatçının 1950 ve 1990’lı yıllar arasında yarattığı eserleri sergiledi. Ardından, Erol Akyavaş’ın 1992 ve 1995 yılları arasında ailesiyle çıktığı Hindistan, Meksika ve Peru keşif gezileri sırasında çektiği siyah-beyaz fotoğrafları kapsayan “Form and Texture – Erol Akyavaş – Photographs” kitabı, 2020 yılında mimar ve fotoğrafçı Ahmet Ertuğ tarafından 500 adet “limited edition” olarak basıldı.
Akyavaş’ın eserleri bugün, İstanbul Resim Heykel Müzesi’nin, Ankara Resim Heykel Müzesi’nin, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nın, İstanbul Modern’in, New York Museum of Modern Art’ın, British Museum’ın, Übersee Museum Bremen’in, Kunstmuseum Stutgart’ın, New York Metropolitan Museum of Art’ın, ve Odunpazarı Modern Müzesi’nin koleksiyonlarında ve kişisel koleksiyonlarda da bulunuyor.