Emil Kaufmann | Ledoux‘dan Le Corbusier’ye, Özerk Mimarlığın Kökeni ve Gelişimi

20. yüzyılın önde gelen mimarlık tarihçilerinden Emil Kaufmann’ın 1933’te yayımladığı Ledoux‘dan Le Corbusier’ye, Özerk Mimarlığın Kökeni ve Gelişimi başlıklı çalışması, Arketon Yayınları’nın en yeni kitabı olarak raflardaki yerini aldı.

Emil Kaufmann’ın çağdaş kuramcılardan Colin Rowe ve Aldo Rossi’yi derinden etkilediği biliniyor. Aykut Köksal’ın yayın yönetmenliği ve editörlüğünde hazırlanan ve Hüseyin Tüzün’ün çevirisini gerçekleştirdiği Ledoux’dan Le Corbusier’ye, Özerk Mimarlığın Kökeni ve Gelişimi kitabı, yayımlandığı dönemde “son yılların en orijinal sanat tezi” olarak nitelendirilmiş.

Kaufmann, mimarlığın modernleşme öyküsü içinde “özerk mimarlık”ı Immanuel Kant’ın “özerk ahlak” kavramından yola çıkarak takip ediyor. Kaufmann bu çalışmada Ledoux ve Le Corbusier arasındaki sürekliliğe de dikkat çekiyor. Claude-Nicolas Ledoux üzerine, ünlü mimarın özgün çizimlerinin nitelikli bir basımla yayımlanan ilk türkçe kitap olması da bu kitabın önemli bir diğer özelliği.

Emil Kaufmann, kitaba yazdığı önsözde şöyle diyor: “Bu kitabın yazarı, Fransız Devrim mimarlığının önemini, Claude-Nicolas Ledoux’nun sanat tarihinde hak ettiği özel değeri ve ilk önce onda görülmeye başlayan düşüncelerin yaşamayı sürdürdüğünü, daha önceki bir dizi yayınında göstermişti. Şimdi bu çalışmaların sonuçlarından elde edilen verilerin devamı olarak, sanatçının yapıtlarının toplu bir betimlemesinin, daha önce yayımlanmamış belgelere dayanılarak en özlü biçimde verilmesi ve bunun da ötesinde, 19. ve 20. yüzyılların mimarlık gelişimine yeni bir anlam kazandırılması öngörülüyor. Burada salt bir monografiden, bir sanatçının yaşamını aktaran yalın bir yaşam öyküsünden daha farklı bir şey deneniyor; Ledoux’nun yapıtlarının açılımıyla mimarlık tarihinin bu bölümünün yeni bir ışıkta görülmesi ve 1800 yılı dolaylarındaki büyük düşünsel devinimin sanat alanındaki yansımasının sergilenmesi amaçlanıyor.”