Cumhuriyet Yüzyılında Öncü Bir Kadın Mimar: Leman Tomsu Sempozyumu

Mimarlar Odası tarafından Türkiye’nin mimarlık kültürüne katkıda bulunmuş ve bugün hayatta olmayan mimarların anısını yaşatmak üzere, 2006 yılından beri düzenlenen anma programında 2022-2024 dönemi Leman Tomsu adına düzenlenecek.

2006 yılından itibaren Mimarlar Odası tarafından düzenlenen “Anma Programları” sayesinde, Türkiye’nin mimarlık kültürüne katkıda bulunmuş ve bugün aramızda olmayan mimarların anısı yaşatılıyor. Her dönem, Ulusal Mimarlık Ödülleri Seçici Kurulu tarafından belirlenen mimarların kendisi ve çalışmaları hakkında, program dönemi boyunca etkinlikler gerçekleştiriliyor. İki yılda bir belirlenen isimlerden daha önce adına etkinlikler düzenlenen Mimar Kemalettin Bey, Seyfi Arkan, Zeki Sayar, Haluk Baysal-Melih Birsel, Ernst A. Egli, Maruf Önal, Nezih Eldem ve Vedat Dalokay’ın ardından, 2022-2024 dönemi Leman Tomsu adına düzenlenecek.

2022 yılında düzenlenen 18. Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri’nin Seçici Kurulu kararını şu şekilde gerekçelendirdi: “Lise arkadaşı Münevver Belen’le birlikte Akademi’nin mimarlık bölümüne kabul edilen ilk iki kadın öğrenciden biri olan Leman Tomsu, yine Belen’le birlikte 1934 yılında Türkiye’nin ilk kadın mimarı olarak tarihe geçmiştir. Kadınların henüz söz sahibi olamadığı erkek egemen bir meslek ortamında zorlu bir mücadelenin içine giren Tomsu, çalışkanlığı ve üretkenliğiyle hem mimari yarışmalarda hem de uygulama alanında kendine yer edinmeyi başarmıştır. 1938-1954 yılları arasında bazıları birincilik olmak üzere toplam 14 ödül kazanan Tomsu, 17 farklı yapının da uygulama projelerini tamamlamıştır. Tomsu, aynı zamanda mimarlık alanında eğitim veren ilk kadın akademisyenlerden biri olarak 40 yıl boyunca İstanbul Teknik Üniversitesi’nde görev almıştır. Ülkemizin modernleşme sürecinde bir rol modeli olarak görülebilecek güçlü kimliğine ve mimarlık alanında üstlendiği öncü rolüne rağmen mimarlık tarihi yazımında yeterince yer bulamayan ve hak ettiği oranda anımsanmayan Leman Tomsu’nun Türkiye mimarlığına olan katkısının, Mimarlar Odası Anma Programı çerçevesinde önümüzdeki iki yıl boyunca çeşitli yayın ve etkinliklerle gündeme getirilmesi, belgelenmeye ve değerlendirilmeye başlanması oybirliği ile kabul edilmiştir.”

Mimarlar Odası’nın düzenleyiciliğinde ve ev sahipliğinde 1 Aralık Cuma günü gerçekleşecek “Cumhuriyet Yüzyılında Öncü Bir Kadın Mimar: Leman Tomsu” başlıklı sempozyum, Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi’nde katılıma açık olacak.

Etkinliğin yanı sıra Leman Tomsu ile ilgili yeni ve özgün araştırmaların daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlamak amacıyla Tomsu’ya ilişkin araştırmalar ve bilgilerin Mimarlar Odası ile paylaşılması için bir açık çağrı yayınlandı ve ilgilenenlerin dikkatine sunuldu.