Ağa Han Mimarlık Ödülü (AKAA)  2022 ödül döngüsü için kısa listeye alınan 20 projeyi duyurdu. Kısa listeye kalan projeler, 15. ödül döngüsüne (2020-2022) aday gösterilen 463 projeden oluşan bir havuzdan bağımsız bir jüri tarafından seçildi. Türkiye’den de bir proje 2022 finalistleri arasında yer aldı.  Proje ve uygulama çalışmaları Yüksek Mimar Restorasyon Uzmanı Saadet Sayın tarafından gerçekleştirilen Boğaziçi Üniversitesi Tarsus-Gözlükule Kazıları Araştırma Merkezi projesi büyük ödül için yarışacak.

Kısa listeye kalan 20 eserin fotoğrafik temsilleri, Londra Mimarlık Festivali’ne denk gelen King’s Cross Outdoor Art Project’in bir parçası olarak 30 Haziran’a kadar Londra’nın King’s Cross bölgesinde düzenlenecek bir sergide sergilenecek.

Ağa Han Mimarlık Ödülü, 1977’de Majesteleri Ağa Han tarafından, önemli oranda Müslüman nüfusuna sahip toplulukların ihtiyaç ve isteklerini başarıyla karşılayan yapı konseptlerini belirlemek ve teşvik etmek için kuruldu. 45 yıl önce lansmanından bu yana 122 proje ödül aldı ve 10.000’e yakın inşaat projesi belgelendi. AKAA’nın seçim süreci, insanların fiziksel, sosyal ve ekonomik ihtiyaçlarını karşılamanın yanı sıra, kültürel özlemlerini teşvik eden ve bunlara yanıt veren mimarlığı vurguluyor.

Boğaziçi Üniversitesi Tarsus-Gözlükule Kazıları Araştırma Merkezi, Mersin, Türkiye
Tarsus’ta 19. yüzyıldan kalma terk edilmiş bir çırçır fabrikası, gerçekleştirilen restorasyon çalışmaları sonrası, arkeolojik araştırmalar ve halkın katılımı için yeniden tasarlanmış çağdaş bir merkeze ev sahipliği yapıyor. Geçmişte pamukların tohumlarının ayrıldığı sanayi kompleksi, bugün şehrin merkezinde yer alan Gözlükule höyüğünde araştırmalar yapan Boğaziçi Üniversitesi kazı ekibine hizmet veriyor. Proje, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın desteği ve T.C. Kalkınma Bakanlığı fonlarıyla Boğaziçi Üniversitesi tarafından finanse edilmiş.

Gözlükule höyüğünden çıkarılan eserlere yönelik konservasyon ve restorasyon çalışmalarının yürütüleceği modern bir laboratuvar ve eser arşiv depolarının kazandırıldığı merkezde; kazı evi, kütüphane, çalışma odası, açık mutfak ve yemek alanı, ulusal ve uluslararası konferansların düzenlenebileceği konferans salonu ve sergi salonu yer alıyor.

Restorasyon uzmanı yüksek mimar Saadet Sayın yönetiminde, sürdürülebilir tasarım projesi APAYDIN Mühendislik ile, uygulama çalışmaları ise SAYKA İnşaat ile gerçekleştirilen proje; kompleksin mimari, mekansal ve estetik değerlerini ortaya çıkartırken, yapının endüstriyel miras eseri olarak sahip olduğu özgün tarihsel karakterini de koruyor.

Kompleksin enerji ihtiyaçları için geliştirilen yenilikçi teknolojiler, kültürel miras alanlarının sürdürülebilir dönüşümü için bir model oluşturmuş, kazı ekibi tarafından eserleri temizlemek için kullanılabilecek yağmur suyunu depolayan yeni bir sistem geliştirilmiş.  Bunun yanında elektrik ve sıcak su, çatıdaki güneş ve fotovoltaik paneller tarafından sağlanıyor. Bu uygulamalar; araştırma merkezinin tüm enerji ve sıcak su gereksinimlerini sürdürülebilir kaynaklarla karşılıyor, kompleksin karbon ayak izini büyük ölçüde azaltıyor.