Atelier Wen’Arch, Xixi Goldmye Kitabevi projesinde Hangzhou’daki eski bir ofis yapısını doğa ile bütünleşen ve suya açılan mekan kurgusuyla üç boyutlu okuma deneyimi sunan kamusal bir kitabevine dönüştürüyor.

Proje, Xixi Sulak Alanı’nın kuzey başlangıcında yer alıyor. Mevcut bina, yirmi yıl önce ofis binası olarak inşa edilmiş. U biçimli simetrik bir plana sahip olan mevcut yapı, işlevlerine göre düzenlenen mekanların karmaşık bir hacimde birleşiminden oluşuyor. Bina, sulak alanın üzerinde yükselen ve üç kanatla çevrili kapalı bir su avlusuna sahip. Tasarım, binayı kitabevine dönüştürmek için cephe yenilemesi ve yeni bir iç mekan tasarımını gerektirmiş.

Birinci kat, su avlusunu kucaklayan yatay bağlantılı bir mekan olarak planlanmış. Batı tarafındaki uzunlamasına ana mekan kitap sergileme ve satış alanını barındırırken, kuzey kanat kahve ve okuma alanı olarak tasarlanmış. Güney kanatta ise ikinci kattaki peyzajlı terasa dış merdivenle bağlanan bir okuma salonu yer alıyor. 

Tüm çevre duvarları kaldırıldığında geriye düzensiz ve anlamsız beton çerçeve yapılar kalmış. Yeni yapı müdahaleleri, başlangıçtaki kaotik yapıya yeni bir düzen getirerek doğayla derin bağ kuran mekansal alanlar oluşturmuş. Orijinal karmaşık çatı kirişleri ve döşemelerine yanıt olarak MEP ekipmanlarını barındıracak bir tavan sistemi eklenmiş. Orijinal çerçeve, birbirine destek veren dikey kolonlar ormanı haline dönüştürülmüş ve çarpık hacimleri taşıması sağlanmış. Batı tarafındaki çatı hacminin basitleştirilmiş düzenlemesi ve cephedeki geri çekilmiş kolonad, binanın kamusal algısını güçlendiriyor. 

Orijinal yapısal ızgaraya yanıt olarak ahşap çift kiriş sistemi geliştirilmiş. Her çift kiriş, beton kolon sıralarını sürekli olarak kavrayarak su avlusuna dik bir yatay mekansal düzen kurmuş. Yapısal olarak lamine çam kirişler, gizli plaka bağlantılarıyla beton kolonlara sabitlenirken, bazı noktalardan dışa doğru konsol olarak uzanıyor. Çift kirişler arasındaki boşluklar, havalandırma dönüş kanalları ve kolon hizalı aydınlatma için entegre biçimde kullanılıyor.

Ahşap kirişlerle oluşturulan yatay mekanlarda, tasarım iki dikey mekansal müdahale sunuyor: Biri gökyüzüne açılan kitap kulesi, diğeri ise sulak alana yönlenen su kenarı pavyonu. Böylece doğal peyzaj, kitabevi mekanıyla üç boyutlu bir şekilde etkileşime giriyor.

Güneybatı köşedeki yüksek hacme bir “kitap kulesi” yerleştirilmiş. Basamaklı seviyeler farklı yüksekliklerde oturma ve okuma alanları yaratırken doğuya bakan pencere sulak alandan uzak yeşil manzaraları çerçeveliyor. Kitap kulesindeki ara kat, geleneksel döşeme yaklaşımını kırıyor. Çapraz düzenlenmiş çelik kirişlerden oluşan bir ızgara, beton kolonlar arasında asılarak ara kat yapısını oluşturuyor. Kirişlerin üst yüzeyleri ahşap döşeme ile aynı hizada olup kirişlerle aynı malzeme kalitesini görsel olarak paylaşıyor. Kitap kulesinde, yatay ahşap kirişler insan silüetlerini yakalıyor ve bu silüetler mekanda adeta yüzen bir manzara oluşturuyor.

Su avlusuna bakan düzensiz cam hacim, tek eğimli çatıyla değiştirilmiş. Kat planının diyagonal hattından doğan geometrik güç, kademeli olarak alçalan eğimli bir çatı oluşturarak kullanılmış. Aynı zamanda orijinal döşeme kısmı alınarak suya yakın bir gömülü alan yaratılmış. Alçaltılmış çatı ve gömülü zemin birlikte, sulak alanla bütünleşen bir “su kenarı pavyonu” oluşturuyor. Su kenarı pavyonun çatısı gri titanyum-çinko panellerle kaplanırken tavan gümüş metalik boya ile tekdüze olarak kaplanmış. Bu tasarım, eğimli çatının suya bastıran mekansal gücünü vurgularken gümüş malzemenin çevresel ışık yansımalarına verdiği ince tepkiyi de öne çıkarıyor. 

Kitap rafları, kolonlar arasına yerleşen özel yapısal elemanlar olarak tasarlanmış; şeffaf kitap kirişleri okuyucuların hem kitapları hem de çevredeki peyzajı görmesini sağlıyor. Yapısal mühendis Zhang Zhun ile iş birliği içinde, kitap kirişlerinin yapısal kurulumu oluşturulmuş. Yatay ahşap kirişler, dikey paslanmaz çelik plakalarla katmanlı olarak birleşip kompozit bir yapı oluşturuyor. Lamine ahşap ve yönlendirilmiş yonga levha, altı metreye kadar taşıyabilen bir yapı sunuyor. Dikey paslanmaz çelik plakalar, ahşap kirişleri entegre bir yapı birimine bağlayarak düzlem içi burulma direnci sağlıyor. Kitap-kirişleri, her iki taraftan yapısal çubuklarla asılıyor ve kolonlara sabitleniyor; böylece bir “kiriş” tipolojisi taşıyıcı davranışı elde ediliyor.

Hangzhou’daki Xixi Sulak Alanı, kentsel yaşamda yürüyüş ve bisiklet için günlük bir alan sağlıyor. Bu proje ile sulak alanın içinde şeffaf ve açık bir kitabevi inşa edilerek insanların kütüphane ve doğayı aynı anda deneyimleyebileceği, kentin doğal yaşamına entegre olmuş kamusal bir mekan yaratılmış.