Türkiye’de Mimarlık Eğitimi 18. Yüzyıldan Günümüze Kurumsallaşma Eşikleri Sergisi
Mimar, akademisyen Uğur Tanyeli, Arzu Erdem ve Esra Kahveci tarafından programlanan, Salt’tan Orkun Dayıoğlu ve Eylül Şenses tarafından hazırlanan Türkiye’de Mimarlık Eğitimi: 18. Yüzyıldan Günümüze Kurumsallaşma Eşikleri sergisi 31 Mart‘a kadar Salt Galata’da ziyaret edilebilir.
Fotoğraf: Mustafa Hazneci
Salt Galata’da 6 Aralık 2023-31 Mart 2024 tarihleri arasında ziyarete açık olacak “Türkiye’de Mimarlık Eğitimi: 18. Yüzyıldan Günümüze Kurumsallaşma Eşikleri” sergisi 18. yüzyıldan günümüze Türkiye’de mimarlık eğitimi tarihine ışık tutuyor. Serginin programı mimar ve akademisyen Uğur Tanyeli, Arzu Erdem ve Esra Kahveci tarafından porgramlanıp Salt’tan Orkun Dayıoğlu ve Eylül Şenses tarafından hazırlandı. Sergi herkese açık ve ücretsiz olarak gezilebilir.
“Mimarların okullu olması”nın tarihi bağlamında Türkiye erkenci ülkelerden biri sayılıyor. Okullaşma öncesinde mimarlık, dünyanın her yerinde olduğu gibi Türkiye’de de, doğrudan mesleki pratik içinde çalışarak ve inşai etkinlik yaparak öğreniliyordu. Hendese Odası’nın (Hendesehane) 1775’teki kuruluşundan başlayarak bugüne uzanan kesintisiz bir tarihçeden söz edilebilir. İlk mühendislerin istihkam ve kentsel savunma donatıları yapan asker-mimarlar olarak yetiştirildiği; askerlik ve mühendislik öğretimiyle bütünleşik erken dönem, 1883’te Sanayi-i Nefise Mekteb-i Alisi’nde özgülleşmiş mimarlık öğretiminin başlamasına dek sürer. Cumhuriyet dönemine kadar “fenn-i mimari” dersleri okutulan Harbiye de uzun süre bir tür mimarlık okulu olarak işlev görür; özellikle taşrada yönetimin ihtiyaç duyduğu pek çok yapı subayların tasarımı olarak ortaya çıkar. Zaman içerisinde, her yerde olduğu gibi, Türkiye’de de askerlik-mühendislik-mimarlık çözülmesi yaşanır; mimarlık eğitiminde yaşamsal önemi olmasına karşın tasarım sektöründen kopuş da başlar.
İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi öğrencileri ve öğretim üyeleri Taşkışla önünde, 1950’ler Salt Araştırma, Mimarlık ve Tasarım Arşivi
İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde bir proje dersi jürisi, 1980’ler Salt Araştırma, Harika-Kemali Söylemezoğlu Arşivi
Askerlik ve mühendislik ile bütünleşik tek bir okulla başlayan mimarlık eğitimi, günümüzde Türkiye genelinde yüzü aşkın okula yayılmıştır. Türkiye’de Mimarlık Eğitimi: 18. Yüzyıldan Günümüze Kurumsallaşma Eşikleri, bu akademik manzaranın özellikle gündelik yaşam içindeki seyrini anlatmayı amaçlıyor. Okulların fiziksel çevresini, öğretim üyesi ve öğrenci yaşamını, çalışma koşullarını, yaşanan çalkantı ve huzursuzlukları, ülkenin mimari üretimine yapılan katkıları, açılım imkanlarını ve tıkanıklıkları görselleştirerek ele alıyor.
