St. Michel Fransız Lisesi Kütüphanesi Renovasyonu

Mimari Tasarım
Yerce Mimarlık

Tasarım Ekibi
Ayça Taylan Yerce, Nail Egemen Yerce, Simge Çil, Zeynep Şankaynağı, Özge Akdeniz, Nur Gülgör

İşveren
St. Michel Lisesi

Aydınlatma Tasarımı
Yerce Mimarlık

Mobilya Tasarımı
Yerce Mimarlık

İç Mekan Tasarımı
Yerce Mimarlık

Tamamlanma Tarihi
2021

Toplam İnşaat Alanı
250 m2

Fotoğraflar
Yerce Art Photography – Emin Emrah Yerce

Yerce Mimarlık tasarımı St. Michel Fransız Lisesi Kütüphanesi Renovasyonu, ferah ve geniş iç mekan etkisine sahip olacak şekilde yenilenerek farklı kullanım senaryolarına adapte olabilen, tarihi binanın içerisinde merakı tetikleyen, öğrencilerin çokça zaman geçirdiği, canlı ve yaşayan bir merkeze dönüştürülmüş.

1886 yılında kurulmuş olan St. Michel Fransız Lisesi, İstanbul’un önemli tarihi okullarından biri. Okulun kütüphanesi, tarihi yapının en alt katında yer alıyor. Kitap sayısının artması ile kitaplıkların yetersiz kalması, zaman içerisinde tarihi yapı ile uyumsuz yeni ekler yapılmış olması ve mekanın yapı fiziği yönünden sıkıntılar içermesi sebebiyle, okul yönetimi mevcut kütüphaneyi yenileme kararı almış. Renovasyon sürecinde açılan davetli yarışmanın sonucunda seçilen kütüphane tasarımı ile, öğrenmeye, sosyalleşmeye ve yeni dünyalar keşfetmeye olanak tanıyan, mümkün olduğunca esnek kullanıma sahip çok işlevli, açık öğrenme alanları hedeflenmiş.

Mevcut mekandaki eski mobilyaların, ihtiyaç sahibi iki ayrı okula bağışlanması kararı alınmış. Bu mobilyalar, bakımları yapılarak, yeni yerlerine adapte edilmiş. Böylece proje başlamadan, eski kütüphanenin başka okullardaki iki ayrı kütüphaneye hayat vermesi sağlanmış.

Mevcut alanın olduğundan daha basık ve daha küçük algılanmasına neden olan eklerinden arındırılması öncelikli husus olmuş. Tavan, duvar ve zeminlerde zaman içerisinde yapılmış, artık herhangi bir işleve sahip olmayan ekler kaldırılıp, mümkün olduğunca öze ulaşılmaya çalışılmış. Zeminde yüz yıllık tarihi altıgen karolara ulaşılmış. Bu karolarda eksik kalan bölümler tamamlanmış. Bu aşamada, eski karoların ve bordür taşlarının kalıpları alınıp, zanaatkar ustalar ile birlikte tarihi karoların yanında renk ve doku yönünden en uyumlu şekilde yer alması ve yeni karoların elde edilmesi için uğraşılmış. İki büyük odada ve koridorda bordo ve krem renkteki tarihi karolara ulaşılmış. Karolara ulaşılamayan iki küçük odada ise, mekanda ferah bir etki yaratacak, dil birliğini devam ettirecek, krem renkte altıgen karolar yeniden üretilerek zemine döşenmiş. Eski ile yeni zemin kendisini belli edip, anlaşılır kılarken, uyumlu bir birliktelik ve sürekliliğin parçası olmuşlar.

Taşıyıcı kalın yığma duvarlar, kütüphane alanını ortadaki koridor alanından ulaşılan dört odaya ayırıyor ve tasarımın başında iç mekan bölümlenmesini tanımlıyormuş. Her odanın iç perspektifini genişletmenin farklı imkanları ve aldığı doğal ışık seviyesi, en üst noktaya taşımanın yolları araştırılmış. Koridor ile odalar arasında kalan ara yüzde geniş cam yüzeyler tasarlanarak, odalar arası görsel geçirgenlik arttırılarak doğal ışığın mümkün olduğunca iç noktalara, koridorda yer alan kütüphane sorumlularının çalışma alanına ulaşması sağlanmış. Dört odayı birbirine bağlayan koridor, her mekanın içinde neler olup bittiğine dair fikir sahibi olunabilecek bir iç sokağa dönüştürülmüş. Gün ışığını gereken noktalarda destekleyen yapay ışık senaryoları ile iyi aydınlatılan, öğrencilerin içinde zaman geçirmekten keyif aldıkları, ferah etkiye sahip okuma alanları elde edilmiş.

Odalarda çeperde, iki kenar boyunca yer alan kitap rafları sayesinde istenilen kitap sayısı karşılanırken, orta alanlarda esnek kullanım senaryolarına imkan tanıyacak modüler puflar ve masalar tasarlanmış. İki büyük oda, Forum ve Atrium ana toplanma ve buluşma mekanları olarak işlevlendirilmiş. Studium, konsantre çalışma alanı olarak planlandı, Latincede ‘Ada’ anlamına gelen Insula da kütüphane içinde öğrencileri sanatla, çizgi romanlar ve dergiler ile buluşturan rahatlama noktası olarak düşünülmüş. Pencere önlerinde yer alan tekerlekli masalar, doğal ışığa en açık, bireysel çalışma alanları sunarken orta alanın boşaltılmasıyla farklı kombinasyonlar ile birleştirilerek, grup çalışmalarına da imkan sağlamış. Kitaplıkların orta alanında yer alan okuma nişleri, kitaplara göz atmak için oda içinde daha izole bir nokta sağlarken, odada boş bir orta alan ihtiyacı duyulduğunda, ortada yer alan hafif mobilyaların ve pufların rahatlıkla toplanabildiği alanlara dönüştürülmüş.

Huş kontrplaklar ile tamamlanan açık renk malzeme paleti, zemindeki tarihi karoları ortaya çıkarmış. İyi aydınlanan, sınırlarına rağmen, ferah ve geniş iç mekan etkisine sahip olacak şekilde yenilenen kütüphane alanı, farklı kullanım senaryolarına adapte olabilen, tarihi binanın içerisinde merakı tetikleyen, öğrencilerin çokça zaman geçirdiği, canlı ve yaşayan bir merkeze dönüştürülmüş.