Studio Evren Başbuğ tarafından Karşıyaka, Bostanlı sahilinde 2011 yılından bu yana yürütülmekte olan “İzmirDeniz” projesi kapsamında tasarlanan Papilio, rampalar ve teraslarla birlikte üç boyutlu plastik bir öğe olarak ele alınan görsel ve işitsel bir bariyer, yeni sahil odağı için doğal bir seyir amfisi ve üstünde konumlandırılacak sanat objesi için doğal bir baza…

Yazı: Evren Başbuğ

Papilio^(*),Bostanlı Deniz ve Gösteri Meydanı’nın odağı olarak Studio Evren Başbuğ tarafından tasarlandı. Bostanlı semt pazarının karşısına denk düşen, 350 metre uzunluğa ve 21 dönüm büyüklüğe sahip olan kıyı parçası, Karşıyaka kıyısı için ikinci etap uygulama alanı olarak belirlenen yaklaşık 1,3 kilometre uzunluğundaki sahil düzenlemesi kapsamında özel olarak ele alındı.

Kullanıcıların denizle doğrudan ve İzmir kent kıyısının tamamı düşünüldüğünde sıra dışı bir biçimde ilişki kurabilmeleri için, konsept projede sahil şeridi boyunca önerilen kıyı promenadı, sürekliliği bozulmadan kıvrılıp denizden uzaklaştırılarak alanda gerçek anlamda kırsal bir sahil deneyiminin yaratılması hedeflendi. Taşıt yoluyla promenad arasında kalan tampon bölge için üst noktası taşıt yolundan 3,5 metre yüksekte olan yapay bir tepe tasarlandı. Rampalar ve teraslarla birlikte üç boyutlu plastik bir öğe olarak ele alınan tepe, hem görsel ve işitsel bir bariyer, hem yeni sahil odağı için doğal bir seyir amfisi, hem de üstünde konumlandırılacak sanat objesi (thinking) için doğal bir baza olacak biçimde kurgulandı.

Büyük, doğal kayalar kullanılarak kıyının geri kalanından farklı bir teknikle oluşturulan tahkimat ile kısa bir mesafe için rotası değiştirilen kıyı promenadı arasında kalan sahil şeridi, çakıl taşlarıyla kaplanarak kullanıcı için doğal bir sahil deneyimi yaratıldı. Geçici izlence (açık hava sineması, performans ve gösteri sahnesi, vb.) düzeni için kurgulanan ahşap platformların, aynı zamanda promenad kotu ile deniz seviyesi arasında kademeli bir geçişe olanak sağlaması öngörüldü. Kentsel olanla kırsal olan arasında salınan doğal ahşap kaplı kaskatlı düzlemler, programlı rekreatif aktiviteler için altyapı sağlarken, geriye kalan zamanlarda kullanıcıya denize karşı, kentin koşuşturmasından yalıtılmış bir mekanda aylaklık yapma fırsatı sunuyor.

Papilio, Bostanlı Deniz ve Gösteri Meydanı kurgusunun odağında mekan kurucu baskın mimari öğe olarak tasarlandı. Üst kotta kuru havuz ile kaskatlı ahşap platformların arasına, denize yaklaşık 45 derecelik açı ile konumlandırılan strüktür, her biri 2 cm kalınlığındaki çelik levhalardan, bilgisayar destekli hassas kesim, büküm ve kaynak süreçleriyle atölye ortamında üretilen modüllerin ardı sıra tekrarlanmasıyla oluşturuldu. Bu sıra dışı mimari öğe, temel gölgeleme işlevinin yanında, ince ve narin çelik levha kesitlerinin yarattığı dantelsi görünümüyle her iki tarafındaki kamusal kullanımlar için tamamlayıcı bir görsel fon yaratıyor. Papilio, konumlanışı ile algıyı ve hareketi denize doğru güdülerken, denizi ve ufku çerçeveleyen orta aksı boyunca kullanıcıyı meydandan başlayıp beton deniz basamaklarıyla gerçek anlamda denize dokunarak sonlanacak bir iç yolculuğa davet ediliyor.

^(*) Papilio, Papilionidae (kırlangıçkuyruk) familyasında sınıflandırılan ve Papilionini oymağında tek başına yer alan bir kelebek cinsidir. Latince “papilio” sözcüğü “kelebek” anlamına gelir. Kırlangıçkuyruk familyasına ait kelebeklerin arka kanat uçlarında kırlangıçlardaki gibi ince kuyruklar bulunur. Bu kuyrukların işlevi belirlenememiştir.