“Mimarlıkta tarih, teori deneyim” dizimde (1) ayrıntılı değindiğim gibi mimarlık eğitimi, ağırlıkla mesleğe aday öğrencilerin tecrübeli hocaları eşliğinde “yaparak öğrendikleri” atölye ortamlarında gerçekleşir. Ama bu süreçte  tecrübeliler de öğrenir.

Bilgi-Mimarlık’ı birlikte kurduğumuz arkadaşlardan biri; her yıl öğrencilerle hocalarını yeni bir dünya kentinde buluşturan keşif gezilerimizi kastederek “O gezilerde öğrenciler kadar biz de öğreniyorduk” dedi.

Bu yılki tasarım bienalinin konusu “okulların okulu” da bu olguyu sorunsallaştırıyor: Tek tek hocalardan bağımsız olarak kurumlar nasıl öğrenir? Ya da bilgi, görgü ve sezgiyle kurdukları ilişkiyi tazeleyip yeniler? Mimarlık ortamında yeni bir soluk olarak görülüp yaşanmış Bilgi-Mimarlık yüksek lisans programlarının en kayda değer yanlarından biri de “yaparak öğrenme”yi kurumsallaştırmasıydı. Yalnızca keşif gezisi ve atölyeler değil, teker teker ders ve seminer dizileri de bu özneler ve pozisyonlar-arası öğrenmenin ortamlarına dönüşmüştü. Tasarım ağırlıklı programla başlattığımız kurumsallaşma, tez yazarak akademisyenliğe hazırlanmak isteyen lisans mezunlarının baskısıyla, dikeyde de yaygınlaşıp yeni programları  doğurmuştu. Ayrıca, atölye ve derslerin dışındaki, tarih, felsefe ve İstanbul seminer dizileri, farklı programların öğrencilerini buluşturan düşünce üretimi ortamlarına dönüşmüştü.

O aralıkta değişen okul yönetimi bu türden özgül niteliksel arayışlara değil, niceliklerle ölçülen kriterlerle örgütlenmiş küresel bir şirket örüntüsüne bağımlı kılınınca bizim programları tazeleyip, yenileyen hassasiyetlerden uzaklaşılmış oldu.

Bilgi’de artık diğer okulların niceliğine ulaşmış fakülteyi de kuran çekirdek yüksek lisans programları yok. Yönetimin kullandığı tabirle programlar “askıya alındı”. Böylelikle pahalı Amerikan okullarına onların modeli esas alınarak örgütlenmiş bir kurumsallaşma alternatifinin de sonuna gelinmiş oldu. Bu deneyimden geriye ne kalır? Sırf bizi dönüştürmekle kalmadı, mezunlarımızın çoğu çeşitli okullara hoca oldular. Yaşayarak katkıda bulundukları bir modeli kendi birikimleriyle yeniden üretiyorlar.

Not 1. “Mimarlıkta tarih, teori, deneyim-1”, YAPI Dergisi 427 Haziran, s.8-13, 2017.

“Mimarlıkta tarih, teori, deneyim-2”, YAPI Dergisi 428 Temmuz, s.6-10, 2017.

“Mimarlıkta tarih, teori, deneyim-3”, YAPI Dergisi 429 Ağustos, s.10-16, 2017.