Per Se Mimarlık, Millet Mahallesi’ne ait “kapalı” pazar alanının, adının aksine, bulunduğu mahalleyi içine çeken, “açık” bir yapı olmasını hedeflemiş.

Millet Mahallesi Pazar Alanı Bursa’nın Yıldırım İlçesi’nde, yeni kurulmuş bir mahallenin ihtiyacına yönelik olarak tasarlanmış. Yalnızca bir kapalı pazar alanı ve otopark olmanın ötesinde, içinde yer aldığı çevreye kamusallık katan bir kentsel donatı olarak düşünülmüş.

Yapı, kenarında uzandığı caddeden geriye çekilerek, karşıda yer alan camiyle ilişkilenen bir ön meydan oluşturulmuş. Söz konusu meydan, cadde boyunca yapının strüktürel ritmini takip eden ağaç ve banklarla, bina ön cephesi boyunca ise önerilen dükkan dizisini takip eden bir revakla sınırlandırılmış. Ufukta Uludağ yamaçları, bir kenarda revağın ardındaki dükkanlar, bir kenarda ise cadde perspektifiyle, meydanın mahalle yaşantısına dahil olacak, onu zenginleştirecek bir unsur olması amaçlanmış.

Pazarın ana girişi, meydana bakan dükkanların arasından geçecek şekilde kurgulanmış. Bu girişin tam karşısına, arka sokak tarafına yerleştirilen ikincil giriş ise, kurulum esnasında pazarcılara ait araçların alana erişebilmesi için ayrılmış. Pazar sirkülasyonu, bu iki girişi birbirine bağlayan bir omurgaya takılı ikincil yollarla sağlanmış. Söz konusu omurga içinde açılan galeri boşluğunun kenarlarındaki merdiven ve asansör aracılığıyla da, bodrum kattaki kapalı otopark ile zemin kattaki pazar alanı ilişkilendirilmiş.

Yaklaşık 5.000 m2’lik bir alana sahip pazar alanında 230 adet hareketli, 12 adet de sabit tezgah bulunuyor. Çay ocağı, tuvalet, mescid ve zabıta odasından oluşan servis birimleri, kapalı otoparka inen araç rampasıyla birlikte, arsanın eğik kenarı ile pazar alanının dik açılı geometrisi arasında kalan üçgen alanda çözümlenmiş.

Bodrum kattaki kapalı otopark gerek pazarcıların, gerekse özel araçların park edebileceği, 6 metreye 9 metrelik taşıyıcı akslara sahip bir betonarme sistem ile inşa edilmiş. Pazar alanının kendisi ise istenilen tezgah ölçülerine uygun, alttaki ızgaranın ölçülerini ikiye katlayan, 12 metreye 9 metrelik bir çelik strüktür ile örtülmüş. 9 metrelik açıklıklar paralel başlıklı makaslarla, 12 metrelik açıklıklar ise alttan gergi çubuklarıyla bağlanmış ters makas çiftleriyle geçilmiş. Çelik strüktüre ait bileşenlerin hizaları gerek gazbeton duvar panellerinin diziminde, gerek alüminyum kompozit cephe kaplamasının derzlerinde, gerekse alüminyum doğramalarda sürdürülerek, yapıyı oluşturan izlerin düşeyde ve yatayda devam ettiği, bütüncül bir mekan elde edilmesi amaçlanmış.

Millet Mahallesi Pazar Alanı’nın tasarımında doğal aydınlatma ve havalandırmanın imkanlarından yararlanmak önemli bir kriter olmuş. İki katı birbirine bağlayan galeri boşluğu bir yandan kapalı otoparkın havalandırılmasına, bir yandan da çatısındaki polikarbonat ışıklık sayesinde her iki katın da aydınlatılmasına katkı vermiş. Ön cephe boyunca devam eden revak hem dükkan cephelerinin gölgede bırakılmasına, hem de dükkanlara ait yarı kapalı mekanların tanımlanmasına yardımcı olmuş. Geniş çatı yüzeyindeki yağmur suyu toplanarak pazar alanının temizliğinde kullanılmak üzere bodrum katta depolanmış. Söz konusu temizliği kolaylaştırmak, yüzeyde su birikmesini engellemek amacıyla da zeminde, düzenli aralıklarla dizilmiş beton hazneler bırakılmış.

Gerek dükkanları içeren yapının, gerekse yangın merdivenleriyle servis birimlerini içeren kütlelerin duvarları, gazbeton panellerle, “tek katmanlı” biçimde oluşturulmuş. Bu sayede çevreye duyarlı olduğu kadar, uygulaması ve bakımı kolay bir çözüme gidilmiş. Söz konusu paneller dükkan yapısında, çelik strüktür arasında, dolgu duvar mahiyetinde çalışırken; diğer tek katlı kütlelerde, yüksek yoğunluklu, yığma duvar mahiyetinde kullanılmış. Panel yüzeylerindeki gözenekler aynı malzemeden bir harçla doldurulmuş. Duvarların üzerinin sıvanmadan, yalnızca grenli bir boya ile boyanarak bırakılması sayesinde de, derzlerin görünür kılınması ve yapıdaki modüler, ritmik anlayışın duvar satıhlarında okutulması amaçlanmış.

Millet Mahallesi Pazar Alanı’nın cam, çelik, beton, gazbeton, doğal taş, alüminyum gibi farklı malzemelerin, aynı şekilde karkas ve yığma yapım sistemlerinin, geçirgen ve hafif bir bütün oluşturacak şekilde bir araya geldiği bir yapı olması hedeflenmiş. Söz konusu geçirgenlik ve hafiflik hissinin, tercih edilen beyaz tonlarıyla daha da vurgulanmasına; “kapalı” pazar alanının, adının aksine, bulunduğu mahalleyi içine çeken, “açık” bir yapı olmasına çalışılmış. Geçirgen, hafif, buyur eden ve açık…