Konya Alaeddin Tepesi II. Kılıçarslan Köşkü ve Kazı Alanı Mimari Fikir Proje Yarışması

Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından Konya Alaeddin Tepesi, II. Kılıçarslan Köşkü ve Kazı Alanı Mimari Fikir Projesi Yarışması ile yarışmacılardan 27 Ekim 2022’ye kadar nitelikli ve özgün tasarım fikirlerinin ortaya çıkarılması, yarışma ile bölgenin mekansal potansiyelinin değerlendirilmesi, Alaeddin Tepesi, II. Kılıçarslan Köşkü ve kazılarla ortaya çıkarılan kültür varlıklarını koruyarak tarihi ve kültürel geçmişini ön plana çıkartarak kent merkeziyle buluşturmaları bekleniyor.

öz konusu yerin, gündelik yaşam, kültür, sanat etkinlikleriyle kamusal kullanım değerinin arttırılması için yenilik arz eden önerilerin belirlenmesi, çağdaş tasarımlar, turizm amacı düşünülerek engelli ve yaşlı erişimi, kent kimliği, tarihsel birikim, toplumsal bellek ve yaşam kültürü gibi kavramların dikkate alındığı, evrensel ve kapsayıcı düzenlemelerin düşünüldüğü, ekolojik, fonksiyonel ve görsel bir unsur olarak öne çıkarılacak alanın, kent merkezinde hak ettiği yere ve öneme kavuşturulduğu, kent ile entegre olan bir tasarıma ulaşılması amaçlanmaktadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 23. maddesine istinaden Mimarlık, Peyzaj Mimarlığı, Mühendislik, Kentsel Tasarım Projeleri, Şehir ve Bölge Planlama ve Güzel Sanat Eserleri Yarışma Yönetmeliği doğrultusunda Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından açılan yarışma, serbest, ulusal ve iki aşamalı mimari fikir projesi yarışmasıdır. Birinci aşamada Alaeddin Tepesi, kentsel bağlam ile ilişkilendirilerek, üzerindeki doğal ve kültürel katmanları ile II. Kılıçarslan Köşkü, İç kale surları ve kazı alanı, bütün olarak proje kapsamındadır.

İkinci aşamada ise, II. Kılıçarslan Köşkü, iç kale surları ve kazı alanına yönelik proje önerileri geliştirilerek detaylandırılacaktır.

Konya İli, Selçuklu İlçesi, İhsaniye mahallesi sınırları içerisinde yer alan Alaeddin Tepesi, doğu-batı yönünde uzunluğu 350 m. kuzey-güney yönünde ise 450 m. civarında olup; yüksekliği ise yaklaşık 20 metre olan oval planlı bir höyüktür (Resim 1). Şehrin tam merkezinde yer alan höyük, yüzyıllar boyunca bu bölgede yaşamış toplumlara tanıklık eder.

Alaeddin Tepesi, Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu’nun (GEEAYK) 13.11.1982 tarih ve A–3861 sayılı kararı ile “Arkeolojik, Tarihi ve Doğal Sit Alanı” olarak tescil edilmiştir. Ayrıca Çevre ve Şehircilik Bakanlık Makamının 10.05.2019 tarihli ve 110955 sayılı Olur’u ile “Doğal Sit – Nitelikli Doğal Koruma Alanı” olarak belirlenmiştir.

Konya’nın tarihsel çekirdeğini oluşturan Alaeddin Tepesi, Konya şehrinin gelişim süreci boyunca her dönemde şehrin içinde önemli bir bölge olmuştur. Arkeolojik verilere göre Konya şehrini oluşturan yerleşimin başlangıcı bu bölgede olmuş, şehrin tarihi boyunca gelişimi bu merkez etrafında gerçekleşmiştir. Frig döneminden Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine kadar mimari ve arkeolojik mirası katmanlar halinde bünyesinde barındıran Alaeddin Tepesi; M.Ö. I. bin’e kadar uzanan buluntular vermektedir. Anadolu Selçuklu Devleti’nin iç kale yerleşmesi olarak kullanılan höyük, Alaeddin Tepesi Doğal ve Arkeolojik Sit Alanı, Alaeddin Camii, II. Kılıçarslan Türbesi, Yarım Kümbet ve II. Kılıçarslan Köşkü Ortaçağ Konya’sının iç kalesini simgelemektedir. Mimari fikir proje yarışmasının odak noktasını oluşturan köşk (Resim 2), Sultan İzzeddin Kılıçarslan zamanında (1156–1192) inşa edilmiş, Alaeddin Keykubat döneminde bir onarım geçirmiştir. Bu nedenle “Kılıçarslan Köşkü” veya “Alaeddin Köşkü” olarak adlandırılmıştır. Köşk konum itibariyle Selçuklu Sarayı yerleşkesinin İç Kale surlarıyla buluştuğu noktada yer almaktadır. Böylece tek başına bir yapı olmayıp, Alaeddin Tepesi üzerindeki Selçuklu Sarayı surlarının üzerine doğru olan bir uzantısıdır. Günümüze 10 metre yüksekliğe sahip taş duvarları, kerpiç dolgusu ve tuğla mukarnaslı konsolları ulaşabilmiştir. Yapı taş temeller üzerine, üst kısımda kaba yonu taş ve tuğladan, içi konsollar hizasına kadar kerpiç dolgu ile inşa edilmiştir. Duvarların üstünde ahşap hatılların kullanıldığı görülmektedir.

Alaeddin Tepesi üzerinde dört adet tescilli yapımız olan; Alaeddin Cami, Ferit Paşa Su Deposu, Şehitlik, Torance Binası (30.05.2022 Tarih ve 8083 sayılı kurul kararı ile yeni fonksiyonu konservatuar olarak onaylanmıştır) yer almaktadır.

1964 yılında köşkün mevcut durumunu koruyabilmek için çeşitli projeler hazırlanmıştır. Bu amaçla betonarme bir kabuk tasarlanmıştır. 1961 yılında Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Anıtlar Şubesinden Yüksek Mimar İhsan KIYGI’nın hazırladığı projeye göre üzeri beton bir örtüyle kapatılmıştır. Beton örtünün zamanla yıpranması üzerine Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından bir teknik heyet oluşturulmuş, konuyla ilgili bir rapor hazırlatılmıştır. Yapılan analizler sonucunda kerpiç dolgu malzemesinde meydana gelen yüzey aşınmaları ve rutubetlenmeye bağlı olarak görülen erozyonun, kalıntının stabilitesini önemli ölçüde etkilediği belirtilmiştir. Akabinde üst örtünün stabilite ve gerekli koruyuculuk özelliklerini sağlayamadığı, bu nedenle mevcut köşk kalıntısının korunması ile ilgili olarak yeni önlemlerin alınmasının gerekli olduğu sonuç ve kanaatine varılarak kabuğun kaldırılmasına karar verilmiştir (Resim 3). “Konya Alaeddin Tepesi, II. Kılıçarslan Köşkü ve Kazı Alanı Mimari Fikir Projesi Yarışması” ile köşk kalıntısı ve arkeolojik kazı alanında ortaya çıkan sur kalıntılarının gelecek nesillere aktarılmasının yanı sıra önerilen projeler ile Alaeddin Tepesi’nin kentle entegrasyonunun yeniden sağlanması amaçlanmaktadır. Yarışma ile köşk kalıntısı ve arkeolojik alanın kentsel, mekânsal, tarihsel ve özgün değerlerinin ortaya çıkarılması ve bu değerlerin görünür kılınması, kentli ile kentin sahip olduğu kültürel miras arasında bağ kurulması istenmektedir. Kentli üzerinde oluşturulan farkındalık ile kentin bu bölgesinin kullanılabilir hale gelmesi ve alanın yeniden değer kazanması, kent için kültürel anlamda önemli bir merkezin oluşturulması hedeflenmektedir. Alaeddin Tepesi’nin kent belleğinde ve oluşumunda önemli bir yere sahip olması, kent merkezinde yer alan başta Mevlana Müzesi ve diğer Selçuklu dönemi eserleri ile ilişkili olması, alanın önemini arttırmaktadır. Bu nedenle düzenlenen yarışma çerçevesinde, dönemi yansıtan, alanı kentle bütünleştiren sahip olduğu değerleri ön pala çıkaran çağdaş ve yenilikçi anlayışta hazırlanmış öneriler ve fikirler beklenmektedir.

YARIŞMAYA KATILIM KOŞULLARI

  • Yarışmaya katılacakların aşağıdaki koşulları yerine getirmesi zorunludur.
  • Yarışmaya katılacaklarda aranacak koşullar;
  • Meslekten men cezalısı olmamak kaydıyla, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’ne bağlı ilgili meslek odalarının üyesi olmak ve proje ekibinde mutlaka, temsilci meslek grubu Mimarlık ve diğer meslek grupları; İnşaat Mühendisliği, Arkeoloji, Sanat Tarihi ve Peyzaj Mimarlığı disiplinlerinin her birinden en az birer kişi bulundurulması,
  • Yarışmaya ekip olarak katılım sağlanması,
  • Ekip başının mimar olması,
  • Ekip başı mimarın en az beş yıl mesleki tecrübe sahibi olması,
  • Jüri üyelerini ve raportörleri belirleyen ve atayanlar arasında olmamak,
  • Jüri üyeleri (danışman, asli, yedek) ve raportörlerle bunların 1. dereceden akrabaları, ortakları, yardımcıları ve çalışanları arasında olmamak,
  • Jüri çalışmalarının herhangi bir bölümüne katılmamak,
  • Yarışmayı açan idarede, yarışma ile ilgili her türlü işlemleri hazırlamak, yürütmek, sonuçlandırmak ve onaylamakla görevli olmamak,
  • Yarışmayı açan idare adına hareket eden ve söz konusu yarışma çalışmalarında yer alan danışmanlar ile bunların çalışanları arasında olmamak,
  • Şartname alıp isim ve adreslerini yarışma raportörlüğüne kaydettirmiş olmak, (Ekip olarak katılanlardan bir kişinin bu şartı yerine getirmesi yeterlidir).
  • 4734 ve 4735 sayılı kanunlardaki hükümler ve yönetmelikler gereğince geçici ve sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklı olmamak,
  • Ekiplerin idareyle ilişkilerinin yürütülmesiyle sınırlı olmak üzere, ekipten birinin ekip temsilcisi olarak belirtmesi gerekir. Ekip üyelerinin her biri idareye karşı müşterek ve müteselsilen sorumludur.

Yarışmaya şartname bedeli 250 TL (İkiyüzelli Türk Lirası)’dır. Yarışma şartname bedeli, “KILIÇARSLANYARIŞMA TCKİMLİKNO” açıklaması ile idareye ait banka hesabına ve / veya Konya Büyükşehir Belediyesi Tahsilat Veznelerine yatırılacaktır. Dekont, isim ve iletişim bilgileri içeren katılımcı formu raportörlük adresine elden ve / veya e-posta yoluyla gönderilecektir. Yarışmaya kayıt için son tarih yarışma takviminde projelerin teslimi olarak belirtilen gündür. Bu şartlara uymayanlar yarışmaya katılmış olsalar dahi tasarımları yarışmaya katılmamış sayılır ve isimleri yarışmaya kabul edilmeme gerekçeleriyle birlikte üyesi oldukları meslek odalarına bildirilir. Yarışma şartname ve eklerine yarışmanın web sitesi olan “kilicarslanyarisma.konya.bel.tr” adresinden ulaşılabilir.

JÜRİ ÜYELERİ VE RAPORTÖRLER

Danışman Jüri Üyeleri

  • Uğur İbrahim ALTAY : Konya Büyükşehir Belediye Başkanı
  • Dr. Coşkun YILMAZ : İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürü
  • Prof. Dr. Dicle AYDIN : Yüksek Mimar
  • Ahmet Furkan KUŞDEMİR : Konya Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı
  • Serdal BARAN : Konya Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanı
  • Hülya ŞEVİK : Konya Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürü
  • Dr. Yaşar ERDEMİR : Sanat Tarihçi

Asil Jüri Üyeleri

  • Cafer BOZKURT : Yüksek Mühendis Mimar
  • Han TÜMERTEKİN : Yüksek Mimar
  • Nevzat SAYIN : Mimar Dr. Öğr. Üyesi S. Armağan
  • GÜLEÇ KORUMAZ : TMMOB Mimarlar Odası Konya Şube Başkanı Dr. Öğr. Üyesi
  • Ömer DABANLI : Yüksek Mühendis- Mimar
  • Prof. Dr. Nevzat ÇEVİK : Arkeolog
  • Doç. Dr. Muharrem ÇEKEN : Sanat Tarihçi

Yedek Jüri Üyeleri

  • Prof. Dr. Mehmet UYSAL : Yüksek Mimar
  • Mehmet Ali ÇELEBİ : Müze Uzmanı
  • Fatih Mehmet BOZABALI : İnşaat Mühendisi
  • Şenay BAYKAL : Yüksek Mimar

    Detaylı bilgi için tıklayınız.