NSMH tarafından, yüksek zekalı öğrencilerin eğitimi için tasarlanan Gebze 23 Nisan Bilim ve Sanat Merkezi, öğrencilere yalnızca araştırmaları için çalışma mekanları sunmakla kalmıyor, aynı zamanda öğrencilerin yapı içerisindeki çeşitli sosyal alanlarda ortak bir dünya kurmalarını mümkün kılıyor.

Tek ve çok ‘basit’ bir kuralı var bu okulda öğrenci olabilmenin; IQ 160+ olmak..!
Kendi okullarında olağan öğrenimlerini sürdüren, farklı yaş grubundan öğrenciler bu nitelikleriyle gelebiliyor Bilsem’e ve kendi okullarının olağan öğrenim saatleri dışındaki zamanlarda, araştırma projeleri üzerinde çalışabiliyorlar.
Kendi iç dünyaları zengin ama ortak bir dünya oluşturma becerileri zayıf çocuklar olarak tanımlanmışlardı, konuya ilişkin ilk görüşmelerimizde. Belki de bu yüzden, bir arada olmanın mekansal ifadesi olarak büyük bir amfi karşılıyor okula giren herkesi… Amfinin en üst kotundaki serbest mekan ve kafeterya güney bahçesine açılıyor ve bu yönde amfi boşluğuna uzanan galeri katında kütüphane yer alıyor. Kuzeydeki en alt kot ise giriş holünün uzantısında bir dağılım alanı ve gerektiğinde sahne. Okula giren herkes, istese de istemese de kendiliğinden sahneye çıkıyor… Bu iki kot birbirine merdivenlerle bağlanınca eğik bir ‘agora’yla ‘odeon’ arasında bir mekana dönüşüp, güneye doğru yükselerek ortak mekanı oluşturan ve güney bahçesine bağlanan amfi; hem güney pencerelerinden hem de çatı ışıklıklarından aydınlanıyor. Burası ortak mekan; çalışmak, konuşmak, gösteri yapmak, izlemek ve izlenmek için bir ‘yer’.
Ekiplerin yoğun çalışma birimleri olan sınıflar, laboratuvarlar ve atölyeler ise agorayı kuzeyden çevreleyen eğrisel bir ‘stoa’ gibi, gün ışığının bütün gün değişmediği kuzey cephesinde yer alıyor. Bir yapıyı ısıtmak, soğutmaktan daha kolay ve ucuz olduğu, üstelik ekran ve projeksiyon kullanımında daha az gün ışığına ihtiyacımız olduğu için de özel, küçük, kapalı çalışma alanları kuzeyde; ortak, büyük, açık alanlar ise güneyde yer alıyor. Yapının yataydaki biçimlenişi arsa sınırlarıyla, düşeydeki biçimlenişi ise arazi eğimiyle ilgili. Belki de bu yüzden, programa dayalı mekan organizasyonunun yanı sıra yatay ve düşey doğrultuların izlenmesiyle oluşturulan plan ve kesit bileşkesindeki kütle yerine çok iyi tutunuyor.
Açılış töreninde, yine IQ160+’lar için bir okul olan, TEVİTÖL öğrencilerinin “biz de böyle okul istiyoruz” demelerinden sıradışı öğrenciler için sıradışı bir okul yapmayı becerebildiğimizi düşünüyoruz.