“Edirne Risk Altındaki Mimari Miras” ve “Turabdin’in Risk Altındaki Süryani Mimari Mirası”
Kültürel Mirası Koruma Derneği tarafından hazırlanan, Edirne: Mimari Mirasın Belgelenmesi ve Risk Değerlendirmesi Projesi ile Mardin ve Çevresinde Süryani Somut Olmayan Kültürel Mirasının Belgelenmesi ve Yaygınlaştırılması Projesi çıktıları yayınlandı.
Edirne Risk Altındaki Mimari Miras
Edirne’de yer alan tarihi yapıların ele alındığı bu çalışmanın temel amacı, il genelinde mimarlık tarihini değerlendirmek, özellikle risk altında bulunan mimari eserlerin mevcut durumlarının tespitini sağlamak ve bilimsel önerilerle ömürlerinin uzamasına katkıda bulunmak.
Edirne kenti iyi korunmuş ve tarihi binalara ev sahipliği yapıyor. Buna karşın, özellikle merkezde olmayan ve görece daha az korunmuş/risk altında bulunan çeşitli ve çok sayıda tarihi yapının varlığı biliniyor. Bu kapsamda saha çalışmaları ve yayın özellikle merkez dışı bölgelerde Enez, Havsa, İpsala, Keşan, Lalapaşa, Meriç, Süloğlu, Uzunköprü ilçelerinde yoğunlaşmış.
Yapıların uğradıkları fiziki tahribatın yanı sıra, yapıyla ilgili özgün bilgilerin yok olması da önemli tehditlerden birini oluşturuyor. Yapıların tarihi, mimarı analiz, yasal durum tespiti, risk analizi ve gelecek senaryolarını içeren bu kitabın, ilgili kişi, kurum ve kurulların karar süreçlerinde faydalı olması amaçlanmış.
Bu eserler, Türkiye’nin çok katmanlı geçmişinde süreç̧ içerisinde farklı biçimler alan öyküleri de yansıtıyor. Bu nedenle yapılar içinde bulundukları bağlam ve bölgede yaşanan tarihsel süreç̧ ile birlikte ele alınmış, araştırılmış ve belgelenmiş.
Projenin, dijital teknoloji aracılığıyla belgeleme ayağındaki etkisini arttırabilmek için dijital teknoloji de kullanılmış. Yapıların dijital modelleri oluşturulmuş ve 360° panoramik kayıtları alınmış. Bu kayıtlar arasında ayrıca 360° panoramik görüntülerden oluşturulan yapı turları da yer alıyor. Saha çalışmalarının sonuçlarını içeren çıktılara ve daha detaylı bilgilere http://edirneheritage.org/ adresinden erişilebilir.
Tur’abdin’in Risk Altındaki Süryani Mimari Mirası
Projenin ana amacı, Mardin ve çevresindeki Süryani toplumunun kültürel pratikleriyle ilgili bilginin derlenmesi ve yaygınlaştırılması, ayrıca mimari mirasına yönelik risklerin değerlendirilmesi ile birlikte somut olmayan değerlerin korunması. Bu proje, somut olmayan mirasın somut olanın ayrılmaz bir parçası olarak kabul gördüğünü ve korunmasının da bu mirasın varisleri tarafından geliştirilen/kabul edilen bir strateji gerektirdiğini gösteren bir örnek.
Mardin bölgesinde Süryani mimari mirasının belgelenmesi ve korunması için strateji geliştirmek üzere, uzmanlarından oluşan uluslararası bir ekiple saha ziyaretleri gerçekleştirilmiş. Tarihi alanlar ve yapılar konumları, mimari özellikleri, güncel durumları ve çevre koşulları gibi çeşitli kriterlere göre değerlendirilmiş ve koruma önerilerini de içeren bir yayın hazırlanmış.
Somut mirasla ilişkili çalışmaların yanı sıra, somut olmayan kültürel mirasla ilişkili de farklı temalarda üç kitapçık hazırlanmış. Bu kitapçıklar, Süryani somut olmayan kültürel mirasına, bu mirası tehdit eden unsurlara ve korunması için önerilere dair ayrıntılı bilgiler içeriyor. Ayrıca, genç nesilleri tarihi mirasın korumasına teşvik etmek için Türkçe ve Süryanice dillerinde bir çocuk kitabı hazırlanmış ve yayınlanmış. Saha çalışmalarının sonuçlarını içeren çıktılara ve daha detaylı bilgilere www.intangiblesyriac.org adresinden erişilebilir.
Edirne ve Mardin ile ilişkili bu yayınlara ve daha önce Adana, Bursa, Elazığ, Kayseri, Niğde, İzmir ve Güney Marmara Adaları üzerine yayınlanmış yayın dizisinin tümüne İngilizce ve Türkçe olarak KMKD’nin web sitesinden ücretsiz olarak erişilebilir.
Kitapları indirmek için tıklayınız.