Aleph Zero ve Rosenbaum mimarlık ofisleri tarafından Brezilya’da tasarlanan, Canuanã Okulu’ndaki 540 ortaöğretim öğrencisi için konaklama imkânı sağlayan 2018 RIBA Uluslararası Mimarlık Ödüllü Çocuk Köyü, ülkenin uzak bölgelerinden gelen ve bunun için tekneyle saatlerce yolculuk yapmak zorunda kalan öğrenciler için sürdürülebilir bir eğitim ve yaşama alanı öneriyor.

Aleph Zero ve Rosenbaum mimarlık ofisleri, Brezilya’daki kırsal topluluklardaki çocuklara eğitim veren Bradesco Vakfı tarafından fonlanan Çocuk Köyü’nün yenilenmesinde mimarlığın toplumsal dönüşüm için bir araç olduğu fikrinden yola çıkarak hareket etmiş. Okullarıyla ilgili ihtiyaçlarını ve isteklerini tanımlamak için, çocuklarla yakından çalışan mimarlar “evden uzakta bir ev” niteliğinde, çocukların güçlü bir bireysellik ve aidiyet duygusu geliştirebilecekleri bir ortam yaratmayı planlamış. Bu yeni tasarımla birlikte, hâlihazırda mevcut olan 40 öğrencilik yurtların renove edilmesiyle, altışar çocuk için daha samimi atmosferde odalar ve özel alanların yanı sıra, öğrencilerin ders çalışması, oynaması ve rahatlaması için geniş kamusal alanlar tasarlanmış.

Yaklaşık 25,000 m²’lik bir alanı kaplayan Çocuk Köyü, biri kız, diğeri erkek çocuklar için olmak üzere iki özdeş kompleks halinde düzenlenmiş. Konutlar, yatakhanenin de bulunduğu yer seviyesinde, açık ve gölgeli üç büyük avlu etrafında toplanmış. Birinci katta, okuma alanları, televizyon odaları ve balkonlar gibi çocukların dinlenip oynayabileceği çeşitli ortak alanlar planlanmış.

Yaz aylarının ortalama 40 derece sıcaklıkta yaşandığı tropikal iklim, mimarların tasarımda ele aldığı en önemli kriterlerden biri olmuş. Yapının, çapraz lamine ahşap kiriş ve kolonlardan oluşan geniş çatısı gölgelendirme sağlarken, manzaraya bakan ve geniş bir veranda etkisi yaratan çarpıcı gölgelik tasarımı, iç ve dış mekân arasında bir ara alan sağlayarak, klimaya ihtiyaç duyulmayan rahat bir ortam yaratmış.

RIBA Uluslararası Mimarlık Ödülü jürisinin “Brezilya mimarisini yeniden keşfetmek” ifadesiyle tanımladığı Çocuk Köyü’nde geleneksel mimari teknikler çağdaş bir estetik anlayışıyla yorumlanmış. Kamusal ve özel alan arasındaki etkileşim ile kolektif, doğa ve birey arasındaki sosyalleşmeyi sağlayarak, çocukları ve gençleri köklerine ve çevrelerindeki ekosisteme yeniden bağlayan, proje tamamen yerel yapı teknikleriyle ve yerel kaynak kullanımıyla inşa edilirken, yapının duvarlarında termal, teknik ve estetik üstünlükleri nedeniyle el yapımı toprak bloklar kullanılmış. Böylece ekonomik ve çevresel sürdürülebilirliği destekleyen, çevresiyle ve hizmet ettiği toplumla güçlü bağlantılar kurabilen bir yapı ortaya çıkmış.