Büyükada Fayton Meydanı Kentsel Tasarım Yarışması

İBB tarafından düzenlenen “Büyükada Fayton Meydanı Kentsel Tasarım Yarışması”, yakın tarihe kadar ada ulaşımında önemli rol üstlenen faytonların durak noktası olarak bilinegelen, bugün ise İETT elektrikli araçlarının hareket noktası olarak tanımlanan odak proje alanının, yerleşim merkezinin kalbindeki konumu gözetilerek, güçlendirilmiş kamusal kimliği üzerinden Adalılar başta olmak üzere tüm kentliler ile yeniden buluşturulmasının hedefliyor.

“Büyükada Fayton Meydanı Kentsel Tasarım Yarışması” kapsamında, katılımcı planlama anlayışını odağına alan Adalar İlçesi Strateji Belgesi’nin vizyonu aynen benimsenmiş ve bu vizyon çerçevesinde; “Adalar’ın doğal varlıklarının ve kültürel mirasının bütüncül bir anlayış çerçevesinde korunması; sosyal yaşam ile ekolojik dengeler arasındaki etkileşimin güçlendirilmesi; sağlıklı ve nitelikli bir yaşam alanı sunan işlevsel ve esnek bir kamusal mekanın açık alan sistemi bütününde değerlendirecek tasarım stratejilerinin geliştirilmesi” beklenmektedir. Söz konusu belgenin ortaya koyduğu vizyon ve stratejiler çerçevesinde, “Büyükada Fayton Meydanı Kentsel Tasarım Yarışması”, yakın tarihe kadar ada ulaşımında önemli rol üstlenen faytonların durak noktası olarak bilinegelen, bugün ise İETT elektrikli araçlarının hareket noktası olarak tanımlanan odak proje alanının, yerleşim merkezinin kalbindeki konumu gözetilerek, güçlendirilmiş kamusal kimliği üzerinden Adalılar başta olmak üzere tüm kentliler ile yeniden buluşturulmasının hedeflendiği tasarım ortamına bir davettir.

Anakara ile ulaşım bağlantısında prestijli bir karşılama noktası oluşturan iskele meydanı, yerleşik nüfusu ve ziyaretçileri Ada’nın dokusu içine bırakırken, ada içi ulaşım imkanından yararlanmak isteyen yoğun kalabalığı halen eski Fayton Meydanı’na (eski adı ile Araba Meydanı’na) yönlendirmektedir. Yönetim merkezi olarak Adalar’ın düğüm noktasını
oluşturan Büyükada, diğerleri ile kıyaslandığında, tarihle iç içe geçmiş geniş topoğrafyasındaki farklılaşmış kentsel peyzaj manzaraları ile daha fazla ziyaretçi çekmekte; bu bağlamda yarışmaya konu olan alan ve bağlantılı olduğu Saat Meydanı yoğun ve uzun süreli durağan kalabalıkları ağırlamaktadır.

Saat Meydanı’na doğrudan dar bir eşik geçişi ile bağlanan proje alanı, Büyükada’nın ticari işleve sahip yaya sirkülasyonunun en yoğun olduğu Recep Koç Caddesi’ne, diğer adı ile “Çarşı” bölgesine, İsa Çelebi ve Fenerbahçeli Lefter Sokak ile bağlanmaktadır. Saat Meydanı ile birlikte kentsel doku içerisindeki konumu ve Büyükada hafızasındaki önemi
düşünüldüğünde, Fayton Meydanı’nın, “Kent Meydanı” kimliği ile yeniden ele alınışının, özellikle meydanı besleyen ve yerleşim dokusu içerisinde güçlü bir şekilde bağlandığı İskele Caddesi ve Çınar Caddesi bağlantılarından oluşan etki alanı (etkileşim alanı) ile birlikte gerçekleştirilmesi beklenmektedir.

Planlama hiyerarşisi göz önünde bulundurularak, Meydan’a dair geliştirilecek tasarım önerilerinde, makro ölçekte bütüne dair yaklaşımların ortaya konması öncelik arz etmektedir. Bu noktada konsept şemalar ile ekolojik ve sosyo-kültürel yapıya dair yaklaşımlar geliştirilebilir. Ada’nın doğal ve kültürel peyzaj değerlerinin anlaşılması ve korunması için önerilerin geliştirilmesi yine bu aşamada önem taşımaktadır.

Büyükada, zaman ile şekillenen organik sokak dokusu, meydanları, sivil mimari örnekleri ve bunlarla bütünleşmiş doğal peyzajı ile ayrıcalıklı bir tarihi kültürel peyzaj niteliğine sahiptir. Bu bölgede, Bizans öncesi dönemden başlayarak birçok uygarlığın izlerini taşıyan katmanlar; dini ve ticari yapılar ve sayfiye amaçlı konutların inşası ile köşk ve bahçelerin
meydana getirdiği, farklı mimari üslupları içerisinde barındıran adaya özgü bir morfoloji oluşturmuştur. Söz konusu fiziksel çevre etrafında şekillenen sosyo-kültürel yapı, özgün bir Ada Kültürü ve yaşam tarzı ortaya çıkarmıştır. Ayrıca, parsel düzeni açısından İstanbul’da az rastlanır sivil mimari örneği ve deneysel tasarım yaklaşımların Büyükada’da görmek mümkündür. Özellikle Osmanlı ve Erken Cumhuriyet döneminde burada yaşayan halkın yaşam kültürünü yansıtan söz konusu mimari doku, doğası ve topoğrafyası ile birleşerek Büyükada’ya kendine has bir silüet kazandırmıştır. Bu dönemde karşımıza çıkan mimari üsluplar bahçe kültürü ile de bütünleşerek, doğal türlere ek olarak birçok yabancı bitki türünün (egzotik türlerin) adaya gelmesine zemin hazırlamıştır. Ada ile bütünleşmiş olan bitki çeşitliliği aynı zamanda adayı büyük bir arboretuma dönüştürmüştür. Tüm bu tarihsel süreçlerin izlerini taşıyan doğal ve yapısal çevrenin birleşimi, Büyükada’nın bugünkü tarihi kültürel peyzaj karakterini oluşturmakta ve yarışmacılardan bu karakterin korunmasına dair öneriler geliştirmeleri beklenmektedir.

Detaylı bilgi ve şartname için tıklayınız.

İlk Kademe Takvimi
İlk kademe için son soru sorma tarihi: 13 Mart 2021, Cumartesi 23:59
İlk kademe için yanıtların ilan tarihi: 16 Mart 2021, Salı
İlk kademe için son teslim tarihi: 19 Nisan 2021, Pazartesi 17.00
Posta yoluyla teslim alım için son tarih: 22 Nisan 2021, Perşembe
İlk kademe için jüri değerlendirmesi başlangıcı: 24 Nisan 2021, Cumartesi

İkinci Kademe Takvimi
İkinci kademeye geçenlere bildirim yapılması: 28 Nisan 2021, Çarşamba
İkinci kademe katılımcı toplantı: 2 Mayıs 2021, Pazar
İkinci kademe için son soru sorma tarihi: 11 Mayıs 2021, Salı
Yer görme için son tarih: 17 Mayıs 2021, Pazartesi
İkinci kademe için yanıtların gönderim tarihi: 14 Mayıs 2021, Cuma
İkinci kademe için son teslim tarihi: 22 Haziran 2021, Salı 17.00
Posta yoluyla teslim alım için son tarih: 25 Haziran 2021, Cuma
İkinci kademe için jüri değerlendirmesi başlangıcı: 26 Haziran 2021, Cumartesi
Kolokyum: 3 Temmuz 2021, Cumartesi

Jüri
Mehmet Zafer Akay, Mimar
Hasan Çalışlar, Mimar
Ahmet Kıvanç Kutluca, Şehir Plancısı
İnci Olgun, Mimar (Jüri Başkanı)
Tarık Yaşar, Peyzaj Mimarı

Ödüller
Birinci kademeyi geçen 10 projenin her birine 5.000 TL ödeme yapılacak.
1. Ödül: 60.000 TL
2. Ödül: 50.000 TL
3. Ödül: 40.000 TL
1. Mansiyon: 25.000 TL
2. Mansiyon: 20.000 TL
3. Mansiyon: 15.000 TL