Arkas Sanat Alaçatı

Mimari Tasarım
ARTI3 Mimarlık

Tasarım Ekibi
Ülkü İnceköse, Uğur Yıldırım

Uygulama Projesi
ARTI3 Mimarlık

İşveren
Arkas Holding

Ana Yüklenici
İnka İnşaat

Statik Proje
Ardalı Mühendislik

Mekanik Proje
Matesis Mekanik

Elektrik Projesi
Dr Mühendislik

Peyzaj Uygulama
Kardelen Peyzaj

Proje Yeri
Alaçatı, İzmir

Tamamlanma Tarihi
2024

Toplam İnşaat Alanı
2574 m²

Fotoğraflar
ZM YASA

ARTI3 Mimarlık tarafından tasarlanan Arkas Sanat Alaçatı, turizme dayalı tüketim alışkanlıkları etrafında kurulan mekan deneyiminin ötesine geçmek hedeflenerek oluşturulan yalın ama güçlü mimarisi ve sanat odaklı programı ile öne çıkıyor.

Alaçatı, son yıllarda artan biçimde, kıyı turizmine dayalı hızlı ve plansız bir değişimle lükse dayalı tüketim imajının yüklendiği bir yerleşim haline gelmiş. Arkas Sanat Alaçatı, tüketim odaklı bu değişime karşı, Alaçatı’nın gündelik yaşamına sanat odaklı yeni ve dönüştürücü bir pratik eklemek, kente güçlü bir kamusal mekan sunmak üzerine tasarlandı.

Yapı, avlu etrafında kurgulanmış duyusal deneyime odaklı içe dönük bir mekan kurgusuna sahip. İçe dönük mimari, kendisini yalın net duvar yüzeyleri ve masif kütlesi ile görünür kılıyor. Yalın mimari, duvar yüzeylerinde açılan kontrollü yırtıklar, kütlenin merkezindeki avlu boşluğu ve tavan ışıklıkları aracılığı ile gün ışığına ve zamana dayalı olarak sürekli değişim gösteren mekansal bir derinlik kazanıyor.

Çevre ile kurduğu kendine özgü, dışı içe çeken kademeli ilişki ile ziyaretçiyi kentin mevcut atmosferinden kademe kademe sanatsal eylemleriyle tanımlanan yeni bir mekansal deneyimin içerisine doğru davet ediyor. Yapının ana girişi 12500. Sokak’tan masif bahçe duvarlarında açılan giriş boşluğu aracılığı ile sağlanıyor. Yansıma havuzu ve heykellerin yer aldığı ön bahçe, sokağın karmaşası ile yapının sunduğu sanat odaklı pratikler arasında bir geçiş niteliğinde. Giriş saçağının yönlendirilmesi ile yapıya giriliyor. Yapının zemin katında giriş holü, sürekli ve geçici sergi salonları, sergi holü ve kafe bulunuyor. Masif kütlenin merkezinde, iki ana sergi holünün arasında yer alan, yine masif yüzeylerle çevrili etkinlik avlusu, dışarıdan tek katlı bir yapı algısına sahip olan ziyaretçiye sürprizli bir mekansal derinlik sunuyor.

Kafenin olduğu bölümden ve iki ana sergi salonun arasında yer alan boşluktan yan ve arka bahçelere geçiş sağlanıyor. Kısmen açık sergi, kısmen dinlenme ve toplanma alanı olarak kurgulanan arka bahçe ziyaretçilere açık alanda da farklı mekansal deneyimler sunmaya devam ediyor. Bodrum katta etkinlik avlusu ile bütünleşecek biçimde, atölye alanı, kütüphane, sergi holü ve ofisler yer alıyor. Bodrum kat, sahip olduğu zengin mimari programı ile avlunun mekansal gücünü kullanarak farklı eylemlere izin verecek dinamik bir kullanımı örgütleyecek biçimde düzenlenmiş.

Zaman algısına odaklı mekansal atmosferin sağlanmasında tek tip doğal taş malzemenin kullanımının belirleyici bir rolü bulunuyor. Yapının duvarlarında, kapalı ve açık mekanların zemininde, dış mekan mobilyalarında doğal taş-traverten malzeme kullanılmış.

Arkas Sanat Alaçatı, Arkas Holding ile Çeşme Belediyesi arasında imzalanan protokol kapsamında Çeşme Belediyesi’ne ait arazinin otuz yıllığına Arkas Holding’e tahsis edilmesiyle Alaçatı’ya kazandırılmış kamusal bir yapı. Yerin dinamiklerini değiştirme amacı ve potansiyeli taşıyan bir kamusallık sunan yapı, kamu ve özel sektör iş birliğinde, kamu lehine gerçekleşmiş örneklerinden birisi olması açısından da önem taşıyor.

Mimari tasarımı gerçekleştiren ARTI3 Mimarlık, yapının, Alaçatı’nın turizme dayalı tüketim imajının beraberinde getirdiği popüler, basmakalıp eylemlerin dışına çıkılmasını sağlayacak sanat ve kültür odaklı güçlü mimari programı ile varoluşu; nitelikli ve özgün eylem ve mekanlar ile alternatif gündelik yaşam pratikleri sunuyor oluşu; detaylara kadar inen yapısal hassasiyetle üretilen yalın mimarisinin gücü ile Alaçatı yaşantısında farklılık yaratacağına inanıyor.