Birleşik Krallık’ın en saygın mimarlık ödüllerinden RIBA Stirling Prize 2025, Londra’nın Bermondsey semtinde yer alan Appleby Blue Almshouse projesine verildi. Witherford Watson Mann Architects tarafından tasarlanan yapı, geleneksel “almshouse” tipolojisini çağdaş bir yaklaşımla yeniden yorumluyor ve yaşlılara yönelik sosyal konut anlayışını dönüştürüyor.

Proje, United St Saviour’s Charity (UStSC) iş birliğiyle geliştirildi ve 65 yaş üzerindeki bireylere erişilebilir, destekleyici ve toplumsal bağ kurmaya elverişli bir yaşam alanı sunmayı amaçlıyor. Appleby Blue Almshouse, 59 konuttan oluşan düzeniyle, yalnızca barınma ihtiyacına değil, yaşlı bireylerin toplumsal yaşama aktif biçimde katılmasına da alan tanıyor.

Yapının tasarımı, iç avlu etrafında şekillenen U planıyla dikkat çekiyor. Avlu, bitkiler, ağaçlar ve su öğeleriyle sakin bir yeşil merkez oluşturuyor. Katlar boyunca yer alan geniş galeri ve geçitler, koridor işlevinin ötesine geçerek sosyal etkileşim alanlarına dönüşüyor. Bu alanlarda oturma nişleri, saksılar ve doğal ışıkla desteklenen mekanlar, komşuluk ilişkilerini güçlendiriyor. Zemin katın geniş cam açıklıkları ve üst katlardaki pencereler, iç mekanla sokak arasında görsel bir bağ kuruyor; böylece bina sakinleri çevreyle sürekli bir ilişki içinde olabiliyor.

Jüri, projeyi “yaşlılık döneminde yaşamın yalnızca barınmadan ibaret olmadığı; sosyal etkileşim, güvenlik, estetik ve mekansal kaliteyle birlikte yeniden kurgulanabileceğini gösteren umut verici bir örnek” olarak tanımladı. Proje, yaşlı nüfusun toplumsal hayatta izole edilmeden, kentle bütünleşerek yaşamalarını sağlayan yenilikçi mekansal kararlarıyla öne çıkıyor.

Mimarlığın estetik ve işlevsel yönlerini bir araya getiren Appleby Blue Almshouse, aynı zamanda sürdürülebilir malzeme kullanımı ve enerji verimliliğiyle çevresel duyarlılığa da dikkat çekiyor. Kira düzeyleri sosyal konut standardında belirlenmiş olan yapı, uzun vadeli işletim modeliyle de sürdürülebilir bir konut örneği sunuyor.

RIBA Başkanı Muyiwa Oki, projeyi “umut dolu, insancıl ve kapsayıcı bir mimarlık yaklaşımının somut örneği” olarak nitelendirirken, Witherford Watson Mann ekibi bu ödülle birlikte çağdaş konut mimarlığında toplumsal sorumluluk ve estetik duyarlılığın bir arada var olabileceğini bir kez daha kanıtladı.

Appleby Blue Almshouse, bu yönüyle yalnızca İngiltere’de değil, dünya genelinde yaşlı nüfusun yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen sosyal mimarlık modellerine ilham veriyor.