Al-Mujadilah Kadınlar Merkezi ve Camii

Mimari Tasarımcı
Diller Scofidio+Renfro

Proje Yeri
Doha, Katar

Proje Yönetimi
ASTAD

Statik Proje
Werner Sobek 

Cephe Projesi
Werner Sobek 

Peyzaj Projesi
Atelier Miething

Akustik Projesi
Charcoal Blue 

Aydınlatma Projesi
Buro Happold

Toplam İnşaat Alanı
4.600 m² 

Fotoğraflar
Iwan Baan

Diller Scofidio + Renfro tarafından tasarlanan Al-Mujadilah Kadınlar Merkezi ve Camii, dalgalı çatısı, ışık kuyuları ve doğayla bütünleşen kurgusuyla kadınlara özel çağdaş bir ibadet ve öğrenme mekanı sunuyor.

Katar Vakfı Başkanı Majesteleri Şeyha Moza bint Nasser’in öncülüğünde hayata geçirilen Al-Mujadilah Kadınlar Merkezi ve Camii, Müslüman dünyasında kadınlara özel inşa edilen ilk çağdaş cami olarak Doha’da açıldı.

Kadınların çağdaş İslami düşünce ve söylemin şekillenmesine katkıda bulunabileceği daha kapsayıcı bir toplum yaratmak amacıyla tasarlanan yapı, Doha’daki 12 km² büyüklüğündeki Eğitim Şehri içinde konumlanıyor. İsmini “diyalog kuran kadın” anlamına gelen “Al-Mujadilah” kelimesinden alan merkez, kadınların bir araya gelip öğrenmelerine, inançlarını paylaşmalarına ve birlikte ibadet etmelerine olanak tanıyor. Mekan, ihlas (samimiyet), khidma (hizmet) ve ilm (bilgi) ilkeleriyle biçimlenmiş dini, sosyal ve eğitsel bir merkez olarak işlev görüyor. Ayrıca İslami metinlerden oluşan özel bir araştırma kütüphanesine de sahip. Mimarisi Diller Scofidio+Renfro tarafından tasarlanan yapı, ibadet ile eğitimi aynı çatı altında buluşturan bütüncül yaklaşımıyla öne çıkıyor. Dalgalı formdaki çatısı, bir uçta geniş bir ibadet mekanı, diğer uçta ise daha küçük ölçekli bir eğitim alanı yaratıyor. Çatı yüzeyine açılmış beş binden fazla ışık kuyusu, Doha’nın güçlü güneşine karşı gölgeleme sağlarken içeriye yumuşak ve dağınık bir gün ışığı taşıyor.

46.000 m² kapalı alana sahip olan yapı; ibadet salonu, sınıflar, açık avlu ve çok amaçlı alanları içeriyor. Ana ibadet salonu 875 m² büyüklüğünde ve 750 kişiye kadar kapasiteye sahip. Mihrabı doğal ışıkla vurgulanan kıble duvarı, özel olarak dokunmuş halısıyla birleşerek mekanın odak noktasını oluşturuyor. Çok amaçlı alanlar, Ramazan ayında ibadet kapasitesini 1.300 kişiye çıkaracak şekilde genişletilebiliyor. Peyzaj tasarımında ise yerel “vaha” olgusu yeniden yorumlanmış. Yapının çevresini saran kum tepeleri, içteki bahçeleri korunaklı bir alana dönüştürüyor. Ayrıca caminin merkezinde yer alan iki zeytin ağacı çatıyı delip gökyüzüne doğru yükseliyor. Güney girişinde yer alan minare ise geleneksel yükseliş ritüelini çağdaş bir yorumla yeniden ele alıyor. Çelik ağdan oluşan kule, ses sisteminin günde beş kez yukarıya çıkarılıp tekrar aşağıya inmesiyle çağrıyı sembolik bir harekete dönüştürüyor.

Yapı LEED Gold ve GSAS 4 yıldız sürdürülebilirlik sertifikalarını hedefliyor. Çatı gölgelemesi, %90’dan fazla yerli bitki kullanımı, geri dönüştürülmüş sulama suyu ve düşük enerji tüketimli aydınlatma gibi unsurlar bu hedefi destekliyor.