Süleymanpaşa Belediyesi Hizmet Binası

Mimari Tasarım

Manço Mimarlık

Tasarım Ekibi

Ali Manço, Zühtü Usta

Proje Yeri

Tekirdağ

Yardımcı

Barış Demirsoy

İşveren

Süleymanpaşa Belediyesi

Statik Projesi

Özgür Şentürk

Arsa Alanı

11.885 m²

Toplam İnşaat Alanı

23.134 m²

Fotoğraflar

Yerçekim

Manço Mimarlık tarafından Tekirdağ’da tasarlanan Süleymanpaşa Belediyesi Hizmet Binası’nda, sokak kotundan doğrudan erişilebilen çatı yüzeylerinin kent ve deniz manzarasının izlendiği kamusal açık alanlar haline gelmesi hedeflendi.

Kuzeyinde tarım arazileri, güneyinde Marmara Denizi’nin çevrelediği Tekirdağ’a gökyüzünden bakıldığında, yeşil dokunun merkezin doğusunda yapı adalarını yararak kıyıya eriştiği göze çarpar. Yarışma arsası tam da bu kesişime bitişik, kentsel ve yeşilin/kırsalın birbirine değdiği bir konumda yer alır. Burada cadde kotunda bir otogar alanı açılması için eğimli topografya, yüksekliği parselin kuzey ucunda 14 metreye varan istinat duvarları ile yarıldı. “Barajın duvarlarını kaldırıp bir yönden yapı, diğer yönden bitki örtüsünün birbiri içine karışarak cadde kotuna akmasını sağlamak; oluşan melez tektonik yığın ile topoğrafyanın yok edilmiş parçasını yeniden oluşturmak” düşüncesi mimari tasarımın çıkış noktası oldu.

Programdaki işlevlerin, sokak ile ilişki düzeyi, belediye birimleri arası bağlantılar ve hiyerarşi, taşıyıcı sistem kaygıları gibi etmenler uyarınca üst üste gelen farklı boyutta katlar olarak çözülmesi uygun bulundu. Kütle istinat duvarlarına paralel kademelendirilerek topografyanın eğimine gönderme yapıldı.

Birbirini izleyen eğimli çatı yüzeyleri oluşturularak kütle kademeleri arsanın ana yaya aksını karşılayan batı ucunda sokak kotu ile buluşturuldu; teras alanları caddedeki yaya dolaşımı ile ilişkilendirildi. Çatılar yürüme ve kullanım alanları dışında bitki örtüsü ile kaplandı, böylelikle arsanın doğusundaki mezarlığın erişilemeyen yeşil dokusunun görsel olarak sokak kotu ile buluşturulması amaçlandı. Sokak kotundan doğrudan erişilebilen çatı yüzeylerinin kent ve deniz manzarasının izlendiği kamusal açık alanlar haline gelmesi hedeflendi.

Programda 2.000 m² gibi büyük bir alan ayrılan kiralık ticari mekânların kısmen yayalaştırılacak Şehit Yüzbaşı Mayadağlı Caddesi’nin artan kamusal kullanımına yanıt verecek yeme-içme ve alışveriş işlevlerine sahip olacağı öngörüldü. Buna göre ticari alanların ve konferans/yemek salonunun zemine yakın ve Şehit Yüzbaşı Mayadağlı Caddesi’nden bağımsız girişli olarak konumlandırılması amaçlandı. Yarışma şartnamesinde vurgulandığı gibi “şeffaflık, toplum odaklılık, eşitlik ve adalet” kavramlarını yansıtması arzulanan belediye birimlerinin de ticaret alanları gibi gerek dolaşım gerekse de görsel algılama anlamında sokak ile doğrudan ilişkili olması hedeflendi.

Yapı kuzeydeki yaklaşma sınırına dayanarak arsanın doğusunda, caddeye bitişik, ana geliş yönünü karşılayan ve caddenin karşısındaki yeşil alanla bütünleşen bir açık alan oluşturuldu. Açık alan -4.73 kotuna indirildi ve ticari alanın yarısı oluşturulan çökük kamusal avluyu saracak biçimde bu kotta çözüldü. Zeminden koparılarak avlu kotuna indirilen kısımdan boşalan alanda, belediye ana girişine uzanan korunaklı bir yürüme yolu oluşturuldu. Giriş holü ve yaratılan kolonat arasındaki cephe tamamen saydam tasarlanarak belediye ile sokağın görsel bütünlüğü sağlandı. Cadde ile avlu kotları, yaya aksları ile uyumlu doğrultuda basamaklar ile birbirine bağlandı. Avluyu cadde yönünde bütünüyle çevreleyen merdivene peyzaj ve amfi tiyatro işlevleri katılarak açık alanın görünüşü ve kullanımı zenginleştirildi. Hâkim rüzgârdan bina kütlesi ile korunan avlunun gece gündüz yaşayan bir kamusal açık alan haline geleceği öngörüldü.

Belediye müdürlükleri yapının cepheleri boyunca doğal ışığı alabilecek derinlikte yan yana sıralandı. Gün ışığının yapı içine olabildiğince girebilmesi için kütlenin ortasında bir galeri boşluğu açıldı. Belediye birimleri arasındaki yatay ve düşey dolaşım atriyum çevresinde planlandı ve böylelikle kullanıcıların hareket halindeyken birbirini algıladığı, aydınlık ve canlı iç dolaşım alanları elde edildi.

Başkanlık Makamı ve Meclis Salonu, kendileri ile doğrudan ilintili birimler ile birlikte 3. katta çözüldü. Ancak yapının Şehit Yüzbaşı Mayadağlı Caddesi kotuna oturtulması sayesinde son katın döşemesi arsanın kuzeyinde yukarı doğru uzanan Karlık Caddesi’nin en üst noktası ile neredeyse aynı düzeyde buluştu. Yapı istinat duvarı üzerinde olabildiğince az yükseltilerek geniş kütlesinin Karlık Caddesi üzerindeki konutların manzarasını tamamen kesmesi önlendi. Meclis salonu fuayesinin açıldığı teras eğimli çatılar üzerinden sokak kotu ile ilişkilendirildi ve vatandaşın belediyenin en üst makamı düzeyine erişimi sağlandı. Yapının, çevre yapılaşmaya saygılı kütlesi, vatandaşın her kotta kullanabildiği açık alanları ile şartname ön sözünde belirtilen toplum odaklılık, eşitlik ve adalet ilkelerinin mimaride yansıtılması amaçlandı.

Bina manzaraya ve ana caddeye bakan güney yönünde zeminden tavana saydam bir cephe ile çevrelenirken, istinat duvarına bakan kuzey yönünde, süzülmüş gün ışığını en üst düzeyde alacak boyutta, parapet üstü bant pencereler yeğlendi. Cephedeki opak yüzeyler, rengi ve yatay derzleri ile kentin geleneksel ahşap mimarisine gönderme yapan alüminyum kompozit paneller ile kaplandı. Güneye dönük döşeme alınlarında oluşturulan kesintisiz çiçeklik hattı yapıyı yatayda da bitki örtüsü ile sardı. Güney cephesi boyunca alınlardan sarkıtılan yatay alüminyum güneş kırıcı profiller ile yazın aşırı ısınma ve parlama önlendi. Cephelerdeki ve atriyuma bakan cam bölme duvarlardaki hareketli kanatlar ile doğal çapraz havalandırma sağlanması, böylelikle yapay iklimlendirme yüklerinin en aza indirgenmesi amaçlandı. Isınan iç havanın atriyum boşluğunda yükselerek ışıklıkta yer alan otomatik kanatlar ile tahliye edilmesi amaçlandı.

Yapının çatı örtüsünde kullanılan toprak ve bitki örtüsünün standart çatı katmanlarına göre önemli ölçüde daha fazla ısı ve ses yalıtımı sağlaması hedeflendi. Çatı ve teras bahçelerinin aynı zamanda yerel kuş türlerine ev sahipliği yapacağı da öngörüldü. Peyzaj için yerel iklime uyumlu, en düşük düzeyde bakım ve sulama gerektiren bitki tipleri yeğlendi. Çatı yüzeyleri ve çevre peyzajdan toplanacak yağmur sularının bodrum kattaki geniş hacimli depoda biriktirilerek peyzaj sulamasında, klozet ve pisuvarlarda kullanılması planlandı.